Suriname

Op 21 februari was de dag aangebroken, dat ik pastor Esteban Pross weer naar huis zou brengen. Na zeven maanden in Nederland voor een medische behandeling die in Paramaribo niet mogelijk was, liet de dokter hem met een gerust hart weer gaan. Met Matthijs, die met Esteban inmiddels ook een stevige vriendschapsband heeft opgebouwd, stapten wij in het vliegtuig. Voor Matthijs was dit zijn eerste bezoek aan dit grote tropische land aan de monding van machtige rivieren; voor mij een weerzien met een bevolking en een kerk die ik ben gaan waarderen en een land dat ik in mijn hart gesloten heb. Ook deze keer werd ik daar weer in bevestigd: Suriname is een land waar de bevolking goedgemutst is, terwijl er zoveel fout gaat: inflatie, armoede, verdeeldheid, werkloosheid, moeizame politieke vernieuwing, gebrek aan kennis en deskundigheid. Niettemin heeft het land een enorm potentieel: vruchtbare grond, delfstoffen, rijkdom van het oerbos, diversiteit van bevolkingsgroepen. Het kunnen succesfactoren zijn, maar het zijn evenzeer kwetsbare zaken. De mensen zien met spanning uit naar de opbrengsten van de recente olievondsten voor de gewone bevolking. Iemand vertelde ons dat zijn verwachtingen niet hoog gespannen zijn: "het zou voor het eerst zijn als we winst weten te maken voor de gewone Surinamer."

Toch blijft de Surinamer lachen, genieten van eten en is altijd gastvrij. Het weerzien met bekenden geeft me een thuisgevoel: jongeren van de WJD, zoals Duncan en Urly, parochianen van de kathedraal en medewerkers van het bisdom, zoals Paul, Marilyn en Soetarseh. De bisschop, Karel Choennie, nodigt ons bijna dagelijks aan zijn tafel en we spreken honderduit over kerk en samenleving. Matthijs hoort met verbazing over het functioneren van de Surinaamse ambtenaren: hoe kan dat goedgaan?
Met de bisschop, mgr Choennie voor de bisschopstuin, een botanische tuin

We verdiepen ons in de pijnlijke geschiedenis van de slavernij en het plantagesysteem dat slechts winstgevend kon zijn over de ruggen van talloze slaafgemaakten. Peerke Donders werd van de plantages gejaagd als hij probeerde in contact te komen met deze mensen om hun het evangelie te verkondigen. Hij wilde hun een - in onze termen - besef van eigenwaarde geven, de kernwaarde van het doopsel. Volgens de meeste slavenhouders hadden ze daar geen recht op. Volgens pater Donders en zijn religieuze broeders en zusters wel. Pater Donders geeft uiteindelijk zijn leven aan de melaatsen in Batavia, aan de Coppename. Hij ligt begraven in de kathedraal, die tot basiliek verheven is.
De Petrus en Paulus kathedraal

Tijdens mijn bezoek geef ik een inleiding over synodaliteit aan de priesters en diakens van het bisdom - een bont gezelschap - waarna men onder leiding van het team voor de synode met elkaar in gesprek gaat over de eigen initiatieven en over de eigen ideeën over de toekomst mogelijkheden van de kerk: een SWOT analyse komt op tafel. Ik word uitgenodigd om op radio Immanuel, het radiostation van het bisdom, te spreken over de synode, de verschillen tussen Nederland en Suriname.

Natuurlijk trekken we er ook opuit: Peperpot is een voormalige plantage die nu een wellness resort is geworden: kanoën, fietsen, zwemmen en eten in een ontspannen sfeer. De apen in de bomen groeten ons en de vogels begeleiden ons. De kaaimannen laten zich gelukkig niet zien. We zien wel koffiebonen en cacaobonen als herinneringen aan een rijke plantagegeschiedenis. Een andere keer verblijven we in Republiek - de naam herinnert aan glorieuze tijden van het voormalige Moederland. Daar zijn veel vakantiehuisjes en ook daar kunnen we varen en wandelen, en tijdens het avondconcert van de talloze kikkers van ons avondeten genieten.
Esteban in zijn kantoor op het bisdom

In Groningen, op anderhalf uur rijden van Paramaribo, is er een nieuwe kerk gebouwd. Deze is gewijd aan Judas Thaddeus, maar omdat er uit de Haagse Sportlaankerk ramen van Thérèse van Lisieux aangebracht zijn, heeft de kerk een tweede patroon gekregen. Deze Franse zuster is immers patroon van de missie. De ramen zijn prachtig geplaatst en geven kleur naast de andere ramen die zicht bieden op de rivier en het oerbos daarachter.

Hoogtepunt van de reis is de hoogmis van zondag. De geloofsgemeenschap van de kathedraal omarmt de teruggekeerde plebaan Esteban met liefde en warmte . Men heeft hem enorm gemist. Dat is voelbaar. Men weet zich door hem gedragen, gevoed en getroost. In deze viering van de eucharistie besef ik de eenheid van de kerk en de nabijheid van Gods liefde. Met de volgende afspraak in mijn agenda voor 2023, gaan we weer naar huis, opgewarmd door de tropische zon en gevoed door het caraïbisch menu, maar bovenal geïnspireerd door de ontmoetingen.