Overweging ontmoetingsdag zieken en ouderen Waddinxveen 28 september 2024
Lezingen: Psalm 69, 2-4; Lucas 18, 35-43
Wanneer mensen ouder worden en minder mobiel, dan wordt hun wereld kleiner. Je kunt niet meer zomaar even een wandeling maken of een eindje gaan rijden om iemand te bezoeken, of om zomaar boodschappen gaan doen of ergens gaan eten. Theater bezoek of concerten worden beperkt door je lichamelijke ongemakken. Het kan ook gebeuren dat je door ziekte of handicap in je contact met de andere mens gehinderd wordt. Blindheid is een enorme belemmering in het menselijk contact en in het open houden van je wereld. Aan de andere kant ken ik ook mensen die op bewonderenswaardige wijze omgaan met een handicap. Iemand heeft me ook ooit geleerd dat we als pastores niet moeten bidden voor mensen met een handicap, maar voor mensen die hun handicap niet kunnen accepteren. Iemand met een handicap is niet per definitie opgesloten in de handicap. Tijdens mijn studie theologie in Amsterdam hadden we een medestudent die blind was. Na zijn studie heeft hij allerlei functies vervuld en hij is uiteindelijk ook priester geworden in het bisdom Haarlem. Zijn wereld werd niet beperkt door zijn handicap, maar bleef groot door zijn manier van leven. Zo is het mogelijk dat je wereld groter wordt door de mogelijkheden die je hebt, aan te grijpen.
Hier lag ook een van de redenen om 25 jaar geleden te beginnen met deze ontmoetingsdag voor zieken en ouderen. Samen met Lies Steenland van de Victorparochie en Toos Heemskerk van de Zonnebloem zijn we met de andere kerken in gesprek gegaan om dit op te zetten. Het werd géén ziekendag. We wilden niet de nadruk leggen op het ziek zijn. De nadruk moest liggen op de ontmoeting. Want door je ontmoeting wordt je wereld groter. Door echte gesprekken kun je je leven, je vreugde en je verdriet delen. Samen sta je veel sterker. We nodigden de mensen uit om anderen te ontmoeten in een sfeer van gezelligheid. Het programma moest van goede kwaliteit zijn.
Fundamenteel was ook een moment van bezinning en gebed, omdat we dan ook God kunnen ontmoeten. God is zelf ontmoeting. Vader, Zoon en Heilige Geest is een relationele God waar de liefde dynamiek is tussen drie personen . Wij als gelovige mensen worden door Hem uitgenodigd in die relatie te staan. Gods liefdesrelatie is een open relatie. God nodigt ons uit te delen in zijn liefde en in zijn leven. We mogen dit al ervaren in ons leven nu. En uiteindelijk zullen wij voor altijd zijn opgenomen in die eeuwige liefde. Het gebed kan de vorm hebben van de psalm van vandaag: een uitroep van waanhoop en verlatenheid. Want zo voelen mensen zich soms. Zo voelt u zich misschien. Wie van ons kan ontkennen dat je nooit eens zo’n moedeloos moment hebt ervaren? We zijn daar samen in. Mijn reactie als pastor op zo’n uitroep van verlatenheid is nooit: ach het komt wel goed. Want soms komt het niet goed. Soms is het perspectief somber. Maar God luistert en weet van ons verdriet. Hij zegt het tegen Mozes: Ik ken het verdriet van mijn volk. Uiteindelijk geeft dat de doorslag voor Israël om zich te kunnen ontworstelen aan de slavernij van Egypte: het besef dat God luistert, brengt ons in beweging.
Ook in het evangelieverhaal komt de blinde tot spreken. Zijn wereld mag dan beperkt zijn door zijn blindheid, maar hij kan spreken. Hij kan zelfs schreeuwen. Zelfs zo erg dat hij de omstanders irriteert met zijn geschreeuw. Maar Jezus niet. Hij hoort de blinde roepen. Hij hoort hem en luistert naar hem. Dat is een moment van bevrijding. Daarom dit thema van vandaag: spreek je uit. Laat je niet het zwijgen opleggen. Niet door de omstandigheden en niet door je tegenslagen. En zeker niet door anderen die zeggen: het valt wel mee. Of: anderen hebben het veel erger dan jij. Het kan gebeuren dat de ander het gesprek overneemt: Oh, dat heb ik ook meegemaakt. Of: ik ken iemand die dat ook heeft gehad. Daarmee wordt je het zwijgen opgelegd. God wil dat we met elkaar spreken, dat we vanuit ons hart en leven spreken, dat we ons uitspreken. We doen dat niet met de moed der wanhoop, maar als mensen van vertrouwen. Als mensen die weten dat hun leven kostbaar is in Gods ogen, ook al is het leven soms moeilijk te dragen. God draagt het met ons mee en Hij heeft ons een huis bereid.
De blinde is vandaag ons voorbeeld. Je voelt je soms een blinde, opgesloten in je zorgen . Maar Christus wil ons losmaken en bevrijden. Moge deze dag voor u allen zo’n moment van bevrijding zijn, een moment van spreken en openheid naar anderen, zodat de wereld weer wat groter wordt. Spreek nieuwe mensen en andere mensen. Vergroot de wereld, begin er vandaag mee.
Ik wens u een mooie ontmoetingsdag.
Ad van der Helm, Waddinxveen 28 september 2024
Voorwoord herdenking wereldoorlog Nederlands Indië 18 augustus 2024
Dank aan Ds Ad van Nieuwpoort voor zijn welkomstwoord. Fijn dat we weer met veel mensen bij elkaar zijn. Welkom aan mensen die voor het eerst hier zijn en welkom aan alle bekenden, de vertrouwde gezichten. Er groeit rondom onze herdenking ook een broeder- en zusterschap. Also a very warm welcome to His Excellency, the Ambassador of Japan, Mr Minami. We are very honoured that you are present at our commemoration of the end of war in Asia.
De afgelopen week heb ik afleveringen gezien van Corridors of Power over de Amerikaanse reactie op internationale crises. Steeds ging het over de vraag: wanneer grijpen we in en wanneer niet? Welke verantwoordelijkheid nemen we en welke verantwoordelijkheid dragen we als we niets doen? Moeten we wel of niet het verzet tegen dictatoriale regimes steunen of is dat een binnenlandse aangelegenheid? De afwegingen wanneer militair en gewelddadig ingrijpen gerechtvaardigd is en proportioneel en wanneer niet, blijft een pijnlijke en soms afschuwelijke afweging. Zoals we weten: niet altijd worden keuzes op de juiste moment gemaakt of ze worden helemaal niet gemaakt. De gevolgen zijn soms jarenlang merkbaar. Steeds weer klinkt nadat crises bezworen zijn: dit nooit meer! Dat klonk ook na het einde van de Tweede Wereldoorlog, zowel in Europa als in Azië. De gewelddadige onderdrukking door Japan heeft sporen nagelaten tot in de derde generatie. Wat konden mensen tegen dat geweld inbrengen?
In de reeks verborgen verhalen brengen we vandaag een nieuw thema ter sprake waarover nog weinig aan het licht is gebracht: het verzet in het voormalig Nederlands Indië. Verhalen daarover zijn minder gemakkelijk te achterhalen dan over het verzet in Nederland. Ook ten aanzien van het verzet in Nederland zelf is de geschiedenis trouwens regelmatig herschreven en zijn er kanttekeningen bij geplaatst. Steeds staan mensen voor dilemma’s: een samenleving wil functioneren en hoever kunnen mensen meegaan in samenwerking en waar worden grenzen overschreden die roepen om verzet? In de samenleving van Nederlands Indië tijdens de Oorlog waren de verhoudingen zeer complex. Tegen wie wordt verzet gepleegd? Tegen de Japanners? Tegen de voormalige koloniale heerser? Bovendien is het land zo uitgestrekt dat van een gecoördineerde organisatie van het verzet geen sprake kon zijn. Toch diepen we vandaag een tweetal verhalen op over dit verzet. Margaret Leidelmeijer zal ingaan op de vraag naar de focus van het verzet en de complicaties die daarmee gepaard gaan met ons delen. Ons aller Henriëtte zal het verhaal vertellen van haar oom die betrokken was bij het verzet op Java.
Verzet plegen vraagt niet alleen moed, maar ook een helder geweten: vragen rond doel en middelen, proportionaliteit, de afweging tussen strategie en concrete daden van verzet. Wat is een juist gebruik van geweld? Welke grenzen moeten daarbij in acht worden genomen? In iedere oorlog en gewelddadige omstandigheden kunnen zowel het slechtste als het beste in mensen naar boven komen. Een oordeel achteraf over wat mensen hadden moeten doen, hadden kúnnen doen, is te gemakkelijk. Onze opdracht hier is om met respect alle gevallenen te herdenken, het leed van de mensen in die vreselijke oorlog weer in ons hart te brengen en voor ogen te halen. Het doel blijft onverminderd dat we met deze geschiedenis die we jaarlijks naar voren brengen, toch een samenleving kunnen bouwen waar de kans op oorlog minder wordt. Dat lijkt een illusie gelet op de actualiteit in Soedan, Gaza en Israël en elders, maar ons geloof dat een einde aan de vicieuze cirkel van haat en geweld mogelijk is, is het fundament van ons samenzijn hier. Deze herdenking is een bouwsteen daarbij. Ik wens ons een inspirerende bijeenkomst.
Ad van der Helm, voorzitter werkgroep
Insluipende uitsluiting
Is uw huis goed beveiligd tegen insluipers en inbrekers? We kennen de reclame van beveiligingsbedrijven waarmee we onze have en goed kunnen beschermen en ook zelf een “veilig gevoel” hebben. De techniek staat voor niets: camera’s en sensoren zorgen dat niemand ongemerkt je tuin of je huis betreedt. Een stil alarm of juist een alarm met oorverdovend geluid: wat je maar wil. Alles is op de markt. Om ons maar een “gevoel van veiligheid” te geven.
Deze herdenking is samen met alle herdenkingen in onze stad en in ons land bedoeld als een beveiliging voor onze samenleving. Zijn we veilig? Zij we veilig bij elkaar? De twee minuten stilte straks zijn nog nooit zo spannend geweest. Zal iedereen dit respecteren? We voelen ons onzeker, kwetsbaar en misschien zelfs onveilig. Waar kun je schuilen, bij wie ben je veilig? Een levensovertuiging kan een beveiliging zijn voor onze samenleving. Maar dan wel een levensbeschouwing gebaseerd op eerbied voor de menswaardigheid van de ander, die gebaseerd is op ieders verantwoordelijkheid voor de ander, die het recht van bestaan van iedere mens wil garanderen; een levensovertuiging waar mensen elkaar aanspreken op hun verantwoordelijkheid en oprecht naar elkaar luisteren, zoals net naar het verhaal van John Dunkelgrün, is een beveiliging voor onze samenleving. Daarom is de vraag naar je geloof of je overtuiging geen toevallige vraag uit interesse, of een vraag naar je private overtuigingen. Het is een vraag naar je commitment voor de ander en voor het algemeen welzijn: gaan we er samen als samenleving op vooruit door ons spreken en ons handelen? Of willen we vooral de ander dwars zitten? Wil ik dat mijn eigen stem gehoord wordt boven alle stemmen uit? Wil ik dat vooral aan mij recht wordt gedaan?
Vanavond zijn we allen twee minuten stil. We luisteren naar de vogels, we luisteren naar de wind; ik hoopte vanavond op een zachte voorjaarsbries. Maar het zou nog wel wat onstuimiger kunnen worden. Ik hoop dat we zó stil kunnen zijn dat we het hart van de ander horen kloppen. Het hart dat klopt van emotionele herinneringen, het hart dat klopt van verdriet en gemis, het hart dat klopt van het voortdurende onrecht dat we zien. En als het regent, zijn dat voor mij de tranen van de Eeuwige, die zijn tranen laat vloeien over de verscheurdheid van onze wereld. Als vertegenwoordigers van de participanten van de Stichting Prinsjesdagviering willen we alle mensen met elkaar verbinden, niet om uit te sluiten, maar om in te sluiten. Opdat niemand verloren gaat. Opdat geen mens vergeten wordt.
We maken deze verbinding zichtbaar door ons met elkaar te verbinden. U heeft een lintje gevonden op uw stoel. Daarmee zullen we ons met elkaar verbinden. Laten we gaan staan. U kijkt de mensen om u heen aan en als u hen niet kent, vraagt u naar hun naam en dan verbindt u het lintje aan dat van de ander. En zo laten we elkaar niet meer los.
Ondertussen luisteren we naar de dans van de Bessarabische zigeuners. Daarna luisteren we naar een zegenwens van het koor.
Ad van der Helm, voorzitter stichting Prinsjesdagviering 4 mei 2024
Jom Hashoa herdenking
Op zondag 21 april 2024 was in de Kloosterkerk de jaarlijkse herdenking van de Shoa. Deze herdenking wordt georganiseerd door de Haage Gemeenschap van Kerken in samenwerking met de Liberaal Joodse Gemeenschap van Den Haag.
Werkgroep herdenking Shoa in Den Haag
Ik ben sinds vorig jaar voorzitter van deze werkgroep. Ik sprak bij de herdenking dit jaar het volgende openingswoord uit:
WOORD VAN WELKOM JOM HASHOA HERDENKING 2024
Van harte welkom u allen, leden en vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap, leden en vertegenwoordigers van Haagse kerken, meelevende burgers.
Van harte welkom, excellenties, eerwaarde dames en heren, your excellencies, welcome,
De grootste ruimte die er bestaat, volgens Augustinus, is die van de herinnering. Hij beschouwt de herinnering als een onmetelijke ruimte, een schatkist voor ons leven. In die ruimte leven namen, gezichten, gedachten ervaringen en reflecties. Vanmiddag begeven wij ons in die ruimte. Dat is vandaag een confronterende ervaring, want de verhalen van de mensen wier namen we vandaag noemen en hun gezichten die we ons voor ogen brengen, confronteren ons met het diepste dieptepunt van de mensengeschiedenis.
Alle herdenkingen van de Haagse Gemeenschap van Kerken, en zeker de herdenking vandaag van de Shoa, georganiseerd in samenwerking met de Liberaal Joodse Gemeenschap, willen ons hart openen om eerbied te betonen aan hen die gestorven, vermoord, vernederd en getraumatiseerd zijn. De geschiedenis is niet zomaar voorbij. We spreken in onze tijd van een transgenerationeel trauma dat ook de tweede en de derde generatie raakt.
Maar hóe kijken we naar deze geschiedenis? Ralph de Backer stelde gisteren in Tijdgeest van Trouw de vraag: kijken we naar die geschiedenis langs elkaar heen? Of kijken we naar de geschiedenis via de slachtoffers van toen en hun nazaten nu? Delen we daadwerkelijk in hun geschiedenis? Wordt hun geschiedenis ook de onze? Onze herdenking wil die ander die onder de geschiedenis lijdt, dichterbij brengen.
De gebeurtenissen van de afgelopen maanden hebben tijdens onze voorbereiding een grote rol gespeeld. We merken dat de spanningen tussen mensen en groepen groeien. De emoties lopen hoog op en mensen willen die emoties en opvattingen uiten. Vandaag zoeken we in deze herdenking woorden van zang, gebed en stilte. We voelen de opdracht om ruimte te scheppen voor hen die er niet meer mochten zijn, we willen stem geven aan hen die het zwijgen is opgelegd. Aan hen is nu het woord.
Ik hoop dat deze herdenking als balsem voor onze ziel kan zijn, een versterkte basis om met kracht te bouwen aan broeder- en zusterschap, aan herkenning en erkenning van de ander, aan groeiende compassie jegens elkaar; compassie die ook gepaard kan gaan met verzet tegen onrecht dat we nog steeds in onze wereld zien opduiken, telkens waar mensen het recht op leven wordt ontnomen en waar vrijheid wordt bedreigd.
I want to welcome also our English speaking guests. First of all your excellencies, the Ambassadors who participate in this commemoration. You represent your governments and your peoples. Your presence here is a sign of solidarity and of our shared history. Pope Frances calls the world our common home. This means we have a shared responsibility that doesn’t stop at our national borders. People often speak of ‘the international community’. Is this really a community? Is it not a battlefield of contradicting interests? Especially on the occasion of today, the Jom Hashoa commemoration, we have to look beyond the everyday struggles and fights. We need a vision that can bring people together. Listening and sharing each other’s historical narratives can inspire us to build this vision.
International diplomacy can be one of the instruments of our human society that in spite of growing tensions and hostilities can work for solutions in order to achieve a longer lasting peace and justice where the existence of all humans and all peoples are guaranteed.
We hope and pray this commemoration will help us not to forget this calling. I wish you an inspiring moment here with us.
Ad van der Helm, voorzitter, Den Haag 21 april 2024.
Een Kerststal uit Betlehem 2023
18 oktober 2023 - Boek over Paus Adrianus aangeboden aan Paus Franciscus
Welkom en meditatie bij het vredesgebed voor Israël en Palestina, 11 oktober 2023
Welkom bij dit gebed
We zijn hier samen om te bidden en te mediteren: stilte met elkaar en voor elkaar. In de stilte komt er ruimte voor een stem die vaak verdrongen wordt. Het is de stem van de vrede. Zoals Erasmus in de 16e eeuw aan de vrede een stem gaf die klaagde over het geweld en de haat, die mensen tegen elkaar opzet en die de ontwikkeling van deze samenleving belemmert, zo willen wij vandaag een stem geven aan de klacht van de vrede, Querela Pacis anno 2023.
De stem van de vrede wordt gesmoord in geweld en onderdrukking. Ons hart bloedt bij de aanblik van zoveel bruut en barbaars geweld tegen onschuldige burgers, kinderen, ouderen, jongeren, mannen en vrouwen. Deze uitbarsting van geweld is niet nieuw. Al tientallen jaren lijden mensen in Palestina en Israël onder geweld en onderdrukking. Een nieuw dieptepunt in een zwarte geschiedenis die mensen van alle kanten in de ellende stort.
Mensen in dit gebied nemen hun toevlucht tot geweld om bepaalde doelen te bereiken, zich te verdedigen, wraak te nemen. Mensen geven uiting aan boosheid en frustratie. Niets rechtvaardigt geweld en onderdrukking. Machtigen manipuleren de machtelozen om hun eigen machtspositie te behouden. Het gevolg is dat iedereen staat te roepen en de vrede het zwijgen wordt opgelegd.
Dat mogen we niet laten gebeuren. De vrede moeten we stem geven, de hoop op vrede moeten wij niet opgeven. We mogen ons niet tegen elkaar laten uitspelen en zo stem geven aan haat en boosheid en woede.
Slachtoffers van dit jaren voortslepende geweld hebben een menselijk gezicht, ze hebben een naam, ze hebben een vader, moeder, broers en zussen, misschien kinderen of kleinkinderen. Het lijden van één individu raakt een hele familie, een hele groep, een heel volk. Van welke religie dan ook, van elke nationaliteit ook, of ook mensen zonder nationaliteit.
Wij staan hier naast elkaar als religieuze leiders samen met andere mensen van goede wil, om uiting te geven aan ons verlangen om de hoop op vrede niet op te geven. Ik ontsteek een fakkel en ik nodig u uit om twee minuten stil te zijn. Laat in die stilte het verlangen naar vrede spreken, laat uw hart, naast de boosheid, frustratie, verdriet en wanhoop die we ervaren, ook vervullen van het verlangen naar gezamenlijke vrede. En kijk elkaar in de ogen en hoor dan de stem van de vrede die zegt: zie daar je zuster, zie daar je broeder, zie daar je medemens, je naaste, je evenbeeld. Want zoals de naaste is, zo ben je zelf.
Dan deel je het lijden van de ander, dan wordt het lijden van de ander wie hij of zij ook is, het gedeelde lijden, het samen gedragen lijden. Dan laten we elkaar nooit meer los en gaan we gezamenlijk de weg van vrede.
Licht wijst de weg in de duisternis. We zoeken wegen in een onbekend land. Want een onbekend land ligt voor ons. We vrezen het ergste. Welke gevolgen zal het geweld waar we morgen getuige van zijn, hebben op de mensen en op ons? Het is een onbekend land dat door tientallen jaren van geweld en onderdrukking verstoord is. Waardoor mensen fundamenteel beschadigd, getraumatiseerd zijn. Het is een land waar de mens vaak zichzelf niet meer is. De mens raakt het zicht op zichzelf kwijt doordat hij/zij de ander niet meer ziet. Het licht dient er toe dat we het gelaat van de ander zien. Opdat we het gelaat van de ander herkennen en in de ander ook onszelf herkennen.
Vuur verwarmt het hart. Het verwarmt het verkilde hart. Harten sluiten zich af voor de warmte van de naaste, de medemens. De beste manier om elkaar te verwarmen is de menselijke nabijheid en tederheid. Hoe groter de aftand tussen mensen, hoe meer verkild men raakt. En waar moet je warmte vinden als elektriciteit wordt afgesloten? Mensen kunnen elkaar verwarmen, maar dan is er vertrouwen nodig.
De vlam is ontstoken, is symbool van wat wij zelf kunnen zijn: een licht voor anderen om de weg te wijzen en een bron van warmte om de verkilling te verdrijven.
Deze vredesduiven kunnen niet vliegen, maar kunnen wel aan elkaar doorgegeven worden. Geef aan deze duiven uw wensen mee van licht en warmte. Een van de duiven geeft u door aan iemand ander die hier staat. De andere duiven bewaart u in uw hart. Ik nodig u uit om een boodschap te schrijven aan gijzelaars en gevangen, ook al kent u hen niet.
Barmhartige Vader,
De beelden van dood en verderf uit Israël/Palestina hebben ons diep geschokt. Dit land, het thuis van uw Zoon Jezus Christus, wordt verscheurd door onderdrukking en geweld. Mensen worden al tientallen jaren gevoed door vijandschap en haat. Deze dagen zien we een nieuw dieptepunt waarbij gewone mensen en kinderen slachtoffer worden van geweld dat niemand en niets ontziet.
Wij bidden u om wijsheid opdat leiders andere wegen durven kiezen. We bidden om uw Geest van creativiteit die mensen inspireert opdat de goede krachten elkaar vasthouden en bemoedigen, opdat we de hoop op vrede niet opgeven, ook niet nu deze onmogelijk lijkt. door Christus onze Heer.
Amen
Den Haag, 11 oktober 2023
Ad van der Helm
WELKOM Prinsjesdagviering 2023 – Wij zijn de tijden
Beste mensen, welkom!
De tijd bestaat niet. Wat gebeurd is, is geweest, de toekomst moet nog komen. En dit moment, dit gaat voorbij. Mensen klagen over de tijden, maar ze klagen eigenlijk over zichzelf. Augustinus hield de mensen een spiegel voor: wíj zijn de tijden.
Dit zijn de tijden waarin wij leven: het kabinet is demissionair en de problemen van de wereld vragen dringend om te handelen. Zeker de armen en de kwetsbaren hebben dit nodig net als de dagelijkse slachtoffers van de oorlog, de ontvoerde en gedeporteerde kinderen uit Oekraïne. Because of this I want to welcome Mariia Ushchapivska, who works with the Ombudsman of Ukraine in order to retrieve the abducted children from Ukraine. En heeft ons gemeenschappelijk huis, de aarde, de tijd om even te wachten tot wij klaar zijn met ons gepalaver en het eindelijk eens zijn met elkaar?
Heldere keuzes zijn nodig. Er zijn nieuwe mensen op het toneel, nieuwe gezichten en nieuwe stemmen. Betekent dit ook het loskomen van vastgeroeste patronen en strategieën die ons afleiden van wat ons echt te doen staat? Of kijken we volgend jaar met teleurstelling terug naar de gemiste kansen?
Nu nemen we hier de tijd. de tijd om ons geweten te laten spreken. Als je werkelijk luistert naar je geweten, maak je andere afwegingen. Organiseer in je tijd ruimte voor deze vragen, de vragen van het geweten. Dat is niet de vraag: wat is nodig om te winnen, maar: wat is nodig? Hoe lossen we dit sámen op? Als je jezelf die vraag stelt, ‘wat is nodig?’, kies je dan wel het goede en durf je dat op tafel te leggen? En als je twijfelt, bij wie kun je te rade gaan? Die vragen moeten we ons allemaal stellen, zowel individueel, als institutioneel.
Religieuze en levensbeschouwelijke leiders doen een oproep het geweten aan het woord te laten. Onze erevoorzitter, Awraham Soetendorp, pleit voor een Council of Conscience oftewel een Gewetensraad, die naast de VN Veiligheidsraad de volkeren van deze wereld en hun leiders aanspreekt op hun geweten en bemiddelt bij conflicten. Pakt Nederland deze handschoen op? De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens geeft een stem aan ons collectieve geweten. Laten we niet tornen aan internationale verdragen en de opvang van vluchtelingen uit de oorlog. uit conflicten mogelijk maken. Ook raken mensen in nood door de klimaatverandering, die een direct gevolg is van ons menselijk handelen. Die zou de tijden ook slecht maken, is dat wel gewetensvol?
Deze Prinsjesdagviering geeft tijd voor jouw geweten: zijn je woorden in overeenstemming met wat deze samenleving echt nodig heeft? Leveren je daden een bijdrage aan de bescherming van de kleinen en de kwetsbaren? Deze viering reikt handvatten aan om zelf die vragen te stellen. Wij zijn de tijden en wij hebben de opdracht die tijden richting te geven. We doen het voor onze toekomst, voor onze kinderen en kindskinderen.
Tot slot wil ik wijze woorden van Augustinus met u delen: De vissen, de vogels en de bomen zijn niet slecht, al die dingen zijn goed. Laten we dan liever goed leven, dan worden de tijden ook vanzelf goed, want wij zijn de tijden, zoals wij zijn, zijn de tijden.
Ad van der Helm, voorzitter stichting Prinsjesdagviering.
Herdenking einde Tweede Wereldoorlog Nederlands Indië 2023
Van harte welkom bij deze herdenking!
Nog steeds herdenken? Dit jaar blijkt dat er steeds meer behoefte komt aan het herdenken. Naast de nationale herdenking in Den Haag bij het geliefde monument, zijn er steeds meer herdenkingen met eigen achtergronden en bedoelingen. Bij de jongere generatie leven vragen over het verleden. Het zwijgen van het verleden, maakt plaats voor belangstelling en zelfs diep verlangen naar meer kennis. Kennis van geschiedenis is een onmisbaar onderdeel van de opbouw van iemands identiteit. Uit de vele verhalen die verteld worden, blijkt vaak een bepaalde eigen visie op de geschiedenis. Deze visies kunnen verdelen, maar dan draagt herdenken niet bij tot helen.
In onze herdenking blijven we nastreven wat we al sinds 2010 doen: helend herdenken. Met prudentie voor de herinneringen van hen die leven en van hun nabestaanden, willen we ruimte scheppen voor handreikingen, voor een wijdere blik, omdat we hier kansen willen creëren voor verzoening. Niet iedereen verstaat onder die verzoening hetzelfde: de kwetsuren kunnen immers verschillend zijn. Ook ruimte voor die verscheidenheid moet er bestaan. We blijven oog houden voor hetgeen verkeerd is gedaan, we mogen onze ogen niet sluiten voor het geweld dat door mensen is gepleegd ongeacht de ideologie of politiek die erachter zit. Ongerechtigheid moet altijd ontmaskerd worden.
Maar het laatste woord is aan de Liefde, zegt Paulus. In die geest willen we ook vandaag, bijna tachtig jaar na het einde van de vijandelijkheden en de gewelddadigheden van de Tweede Wereldoorlog in Europa en Azië, samen komen om te gedenken. We luisteren en zingen, we zijn stil en we bidden, we raken geëmotioneerd bij de verhalen. We zijn dankbaar dat we hier samen zijn om samen vooruit te kijken, omwille van de toekomst van de mensheid. De mens die niet gedenkt, heeft immers geen toekomst. Het is goed om als broeders en zusters samen te zijn, zegt Psalm 133. Het samenzijn verdiept onze broederschap over grenzen en kloven heen, die door gebeurtenissen gecreëerd kunnen worden. Therefore we are honoured to welcome today the Ambassador of Japan, His excellency mr Minami, together with his assistants Mr. Kageyama and Mrs. Nagasaki. Your Excellency, last year we welcomed your representative Mr Myochin. We are happy that today you can be present yourself to listen en to witness our healing commemoration.
Vandaag is er een gesprek over het Molukse verzet met gelegenheid tot vragen. Verder zijn de elementen als gebruikelijk. Ik heet dominee Zeth Mustamu van harte welkom om in gesprek te gaan met dominee Ad van Nieuwpoort. U bent bedienaar van het Woord en van de muziek. Uw favoriete lied Nella Fantasia heb ik beluisterd: een lied over vrije zielen die de hoop op vrijheid bewaren. Die hoop willen wij met u hier koesteren ondanks tegenslagen en vijandigheden, die we kunnen ervaren. We zijn blij dat u hier bent om met ons in gesprek te gaan. We zijn ook blij dat jij, Henriëtte, zo hersteld bent, dat je bij ons kunt zijn. Het is een lange weg geweest naar herstel. Ik ben blij met u allen, van welke herkomst dan ook. U bent hier gekomen bent om samen te gedenken. Ik wens ons allen een uur van bezinning, gebed en bemoediging. Een moment van hoop in een onrustige wereld van oorlog en spanningen. We weten hoe kostbaar het is om in vrede met elkaar te leven. De Liefde overwint alles.
Ad van der Helm.