Verkondiging 25 december 2014, hoogfeest van Kerstmis - dagmis
Lezingen
Jesaja 52, 7-10
Psalm 97
Hebreeën 1, 1-6
Johannes 1, 1-18
Welkom u allen,
Op deze ochtend bezinnen we ons nader op het gebeuren van deze nacht. Het kind dat is geboren, draagt de trekken van God. In Hem spreekt God tot ons allen, de dag van een nieuwe schepping is aangebroken. Nieuwe hoop leeft op door de geboorte van dit kind. We kunnen door dit Kind, van wie we het levensverhaal kennen, de mens weer in een nieuw licht zien. We hoeven niet te wanhopen door alle berichten van terrorisme en haat en geweld en oorlog. De nieuwe mens is geboren. God schenkt zijn vrede, een vrede vanuit zijn Liefde, vrede gefundeerd op zijn Verbond met ons. Dat geeft echte vreugde, die niemand ons kan afnemen.
Bienvenu à toutes et à tous qui célèbrent avec nous ce matin la solennité de Noël. Dieu envoie sa parole éternelle dans le Christ. Une nouvelle espérance illumine notre humanité, une nouvelle création nous est offerts par Dieu. Je vous souhaite que la célébration eucharistique vous transmettra la joie divine.
Welcome to our guests who celebrate Christmas with us this morning. God sends us his eternal Word in Christ. A new hope illuminates our humanity, a new creation is given us by God. I wish you a very joyful celebration.
Willkommen an unsere Gäste die mit uns Weihnachten feiern. Gott sendet uns sein ewiges Wort. Eine neue Hoffnung erleichtet unsere Menschlichkeit. Eine neue Schöpfung hat Gott uns geschenkt Ich wünsche Ihnen ein freudenvolles Mess feier.
Bienvenidos a todos presentes aquí con nosotros esta mañana para celebrar la Solemnidad de Navidad. Dios comparte nuestra humanidad a fin de que nosotros podamos llegar a su divinidad. Les deseo una celebración llena de gracia.
Un caldo benvenuto ai nostri ospiti che celebrano con noi quest'oggi il Santo Natale. Dio ci comunica la sua Parola eterna attraverso Cristo. Una nuova speranza illumina l'umanità, una nuova creazione ci è donata da Dio. Vi auguro di cuore una celebrazione ricca di gioia.
Na een tijd van wachten en uitzien naar de vervulling van Gods belofte, mogen we deze ochtend onze ogen openen en constateren dat de geboorte van Jezus de wereld veranderd heeft. Gods Woord is definitief in de wereld doorgebroken. Laten we ruimte maken voor dat Woord en verwijderen wat duisternis brengt en ons van God afhoudt.
Homilie
Het is jammer dat ik u niet allemaal kan uitnodigen in de pastorie straks. We passen er eenvoudigweg niet in. Ik had u zo graag het gerestaureerde schilderij van Bloemaert laten zien. Velen van u kennen het en de vrijwilligers van de parochie lopen er regelmatig langs of zitten er thee bij te drinken na de wekelijkse schoonmaakbeurt in de kerk.
Het schilderij toont de aanbidding van de herders en het gaat al met onze parochie mee vanaf de zeventiende eeuw, vanuit de schuilkerk in de Oude Molstraat tot aan de huidige pastorie. Het schilderij was in 2012 licht beschadigd teruggekomen van een tentoonstelling in het buitenland. Dat kan gebeuren met zo’n enorm schilderij. Een oud schilderij van grote afmetingen vervoer je niet zomaar en dan kan er iets fout gaan. De schade was aanleiding om te onderzoeken of restauratie mogelijk was. De conservator van een van de musea waar het tentoongesteld was, had ons al gezegd dat tenminste een flinke schoonmaakbeurt geen luxe zou zijn. Degenen die het schilderij tussen de andere topstukken van Bloemaert hebben gezien in de tentoonstellingen, konden zelf zien welke gele waas er over de afbeelding lag.
Door inspanningen van velen en door donateurs van binnen en buiten de parochie is de restauratie en schoonmaak gerealiseerd. Al bij een bezoek halverwege de werkzaamheden bleek dat het resultaat wel zeer bijzonder zou worden: grote lagen nicotine van tientallen jaren sigarenrook en dikke vergeelde vernis werden verwijderd. Het eindresultaat beantwoordt aan de verwachtingen. Er is als het ware een nieuw schilderij te voorschijn gekomen dat een aantal tinten lichter is geworden. Het Kind straalt en het blauwe gewaad van Maria is als een zomerse hemel van 15 augustus. De aandacht en devotie van Jozef en de herders is weer helemaal helder geworden en de bescheiden ezel is ook weer tevoorschijn gekomen. Het schilderij is weer helemaal tot leven gekomen en is een sprekend verhaal geworden.
De proloog van Johannes, die we in het evangelie hebben gelezen, beschrijft dat ditzelfde met de mensheid gebeurt. De mens was overgeleverd aan kwaad en aan haat. De mensen leerden vooral de taal van het voeren van oorlog en de mensen leerden als strategie om zoveel mogelijk winst te behalen om te profiteren van het leven.
Doe ik de moderne mens hiermee geen onrecht? Ik weet dat er velen van goede wil zijn die het liever anders willen. Ook rond deze kerstdagen zijn veel vrijwilligers in de weer om voor kwetsbare groepen kerstdiners en ontmoetingen en vieringen te organiseren. Veel mensen raakten betrokken bij de actie Serious request en zij gaven door hun vrijgevigheid en hun creativiteit blijk van hun verlangen naar een mensheid die weer zou stralen van menslievendheid en solidariteit. Dat verlangen blijkt heel diep te zitten en gelukkig veel breder te zijn dan alleen bij mensen van de kerken en andere gelovigen.
Maar Johannes zoekt een fundament, zoekt een basis waardoor de mensen minder op de willekeur van losse acties drijven en waardoor de goede werken een blijvend effect zullen sorteren. Het Kind dat door God gezonden is en dat vannacht geboren is, roept veel emotie en ontroering op, omdat het zoveel zuiverheid en onschuld uitstraalt. Ieder kind roept voor de mens weer op dat er een nieuw begin mogelijk is. Dit Kind herinnert echter aan een oudere oorsprong, toen God zei dat het goed was. Bij de oorsprong van alles zei Hij: “Het is goed, ja zeer goed zelfs.” We zouden het bijna vergeten: de schepping is door God als een goede schepping gemaakt. De mens die door God daarin geplaatst is als verantwoordelijk en vrij wezen, dat keuzes kan maken en kan liefhebben, is ten diepste door God als een goed mens geschapen. Deze mens kan zich kan hechten aan de natuur, aan alles wat leeft en bloeit en vooral aan zijn medemensen. Dat is het goede van de mens.
Dat wordt nogal eens verduisterd. De berichten over de mensheid zijn namelijk nogal donker en somber. Ze lijken het overwicht te hebben en het lijkt wel alsof alleen die berichten nieuws zijn. In plaats van medemensen worden mensen bang voor elkaar, zij sluiten hun deuren en hun harten in plaats van elkaar de hand te reiken. Onheilsberichten lijken de overhand te hebben en zij lijken de mensheid te bepalen en als we niet uitkijken dan lijkt het alsof er niet meer over de mens te zeggen is dan deze onheilsberichten.
Oorlog kwam met de ramp met het vliegtuig MH17 ons land binnen en het heeft ons wakker geschud: de realiteit van het geweld is dichterbij dan ons lief is. Allerlei verklaringen worden gegeven en veel mensen kijken boos naar God of naar religies en religieuze mensen: daar ligt de bron van al het kwaad.
Maar wie vandaag naar God kijkt, ziet een pasgeboren Kind en wie vandaag naar religie kijkt, ziet hoe mensen op deze feestdagen ruimte maken voor elkaar en gastvrij willen zijn. Zij zien mensen die hun huis open willen stellen voor anderen en willen verbinden, religare, mensen die religieus willen zijn. Dat verlangen naar verbinden pakt dat oude woord van God weer op: “Wees niet zozeer mens, maar wees medemens.”
Wie dat ziet gebeuren en wie daarin de oorspronkelijke bedoeling van de mens ziet, ziet als het ware het verhaal van de oude mens verdwijnen, zoals een vieze laag nicotine en gele vernis van het schilderij van Bloemaert verwijderd werden. De oorspronkelijke kleuren zijn weer zichtbaar geworden: het wit van de zuiverheid in de doeken van het kind, het blauw van Maria dat de nabijheid van de hemel vertelt, de warme kleuren van de herders die de warme gloed van hun harten doet voelen, de aandachtige blik van Jozef voor dit wonder van een kind.
Wie zo naar het Kind kijkt, herkent de mens die door God als een goed mens geschapen is. Moge dat ons geloof inspireren en bemoedigen om dit ook vast te houden in de tijd die voor ons ligt. Moge dat onze roeping zijn.
Zalig Kerstmis!