LogoAdVanDerHelm

kaarsjes

Verkondiging 2 februari 2025 – Opdracht van de Heer in de tempel

Lezingen
Maleachi 3, 1-4
Psalm 24
Hebreeën 2, 14-18
Lucas 2, 22-40

Welkom
Met deze dag van Licht wordt de kersttijd pas echt afgesloten. U heeft de dagen vast niet geteld, maar het is de veertigste dag na de geboorte van Jezus en dat betekent dat we ons bezinnen op Hem die we het Licht der Wereld noemen. We staan op deze plek bij elkaar om het Licht te ontvangen. We beseffen wellicht meer dan andere jaren dat er veel duisternis in de wereld is. Het lijkt wel alsof duistere krachten de wereld regeren. Dat kan natuurlijk niet want het duister bestaat niet. Het is de afwezigheid van het Licht. Het is de passiviteit van mensen die de mogelijkheid om licht te brengen laten liggen. Wij beloven vandaag aan God en aan elkaar dat wij zelf het licht zullen bewaren. En dat wij dit licht doorgeven aan anderen. Daartoe zegen ik de kaarsen:

God, bron en oorsprong van alle licht,
op deze dag hebt Gij aan Simeon, de rechtvaardige, en Anna, de profetes
het Licht getoond dat voor de heidenen straalt.
Wij bidden U:
heilig deze kaarsen door uw + zegen.
Uw volk is hier samengekomen om ze ter ere van uw Naam te dragen.
Verhoor ons gebed
en laat ons voortgaan langs de goede weg,
om eens te komen tot het Licht zonder avond
door Christus onze Heer.
Amen.

Homilie
Broeders en zusters, vrienden van de Heer,
De gang naar de tempel door Jozef en Maria met het Kind laat zien hoezeer het gezin verworteld is in de Joodse traditie en gehecht aan de voorschriften van de Wet van Mozes. Het gebruik om de eerstgeborene aan God op te dragen kon immers ook bij de plaatselijke rabbi gebeuren in een synagoge. Het ritueel herinnert aan de redding van de eerstgeborenen van Israël. In tegenstelling tot de kinderen van Egypte bleven zij in leven. Dat heeft voor altijd een bijzondere relatie gecreëerd tussen de eerstgeborenen van Israël en God. Dat Jezus, de eerstgeborene van Maria, in de tempel van Jeruzalem en niet in een gewone synagoge in hun woonplaats Nazareth aan God wordt opgedragen, onderstreept de boodschap van Lucas dat Gods verbond met het Volk een nieuwe fase ingaat.

Een tempel zoals ons kerkgebouw is gereserveerd voor het heilige. Die plek, dat gebouw wordt gereserveerd voor heilige handelingen, heilige woorden en hopelijk ook heilige gedachten. We gaan naar de kerk om er nieuwe verheven gedachten op te doen, gedachten die ons uittillen boven de donkere werkelijkheid van alledag. Gedachten die ons kunnen troosten als het leven moeilijk en zwaar is. We kunnen inspiratie vinden wanneer we voor belangrijke beslissingen in ons leven staan. De profetes Anna heeft zich zo toegewijd aan het heilige, dat ze de tempel niet meer verlaat. Ze is als het ware één geworden met het heilige. Als u de film Netflix Mary heeft gezien, dan kunt u zich een voorstelling maken van wat haar rol geweest zou kunnen zijn in die tempel. Zij is op haar beurt een inspiratiebron voor anderen.

Ook wij reserveren ruimte voor het heilige. Dat is deze kerk en dat is dit uur. Het is een plek waar we kaarsen branden. De kaarsen zijn niet zomaar gekocht in een winkel of een kaarsenhandel, maar ze zijn gewijd, gezegend om drager van Gods licht te zijn. Ze zijn niet voor de romantiek of de sfeer, maar om ons te herinneren aan de goddelijke oorsprong van het licht en daarmee ook van onszelf. Ook mensen die weinig naar de kerk gaan, willen graag een kaarsje branden. Het is een gebaar dat verwijst naar het heilige. Immers, licht verwijst naar de eerste scheppingshandeling van God: “Er zij licht en er was licht.” Het herinnert ons eraan dat wij zelf ook uit het Licht van God zijn voortgekomen. Wie een kaars brandt, bevestigt daarmee ons geloof dat we door God geschapen zijn. We branden een kaars in een kerk of kapel en we spreken een gebed uit. En wanneer we de kerk verlaten, blijft het licht branden. Het gebed blijft als het ware in de kerk of kapel achter bij God.

Met Jezus gebeurt er eigenlijk iets nieuws waar we ons vaak niet bewust van zijn. In Jezus wordt het goddelijke en het menselijke met elkaar verbonden. God wil met de komst van Jezus de tegenstelling en de scheiding tussen het heilige en het profane relativeren. Het heilige doordringt het menselijke en de mens wordt geheiligd. Dus niet alleen dit kerkgebouw is heilig; niet alleen dit uur is heilig; niet alleen deze rituelen zijn heilig. Het is de mens zelf die geroepen is om heilig te zijn. De bedoeling van het licht dat u net heeft ontstoken, is dat uw hele leven door dat licht verlicht wordt. Heel uw leven wordt op die manier met God verbonden. Het risico van een uur in de week of in de maand bezig te zijn met God in de kerk is dat we Hem daarbuiten links laten liggen. Dan vraag ik iemand: “Bid je wel eens?” ”Ja, ik ga naar de kerk.” Maar dat is niet de vraag. De vraag is of je het heilige dat je in de kerk ontvangt, meeneemt naar je dagelijkse leven en daar ook de nabijheid van God ervaart.

Het evangelieverhaal vandaag eindigt met het feit dat het Kind met zijn ouders meegaat naar huis, naar Nazareth. Het Kind was vervuld van de genade en de wijsheid van God. Dat gewone huis was dus vervuld van Gods aanwezigheid. De belofte van vrede ging van Jeruzalem de stad van vrede mee naar het dagelijkse leven van dit gezin. Ik wens u toe dat u de vrede en het heilige van dit huis, deze kerk en van dit uur meeneemt naar uw huis om uw huis en uw dagelijks leven te laten zegenen door Gods nabijheid. Neem de kaars die u net heeft ontvangen mee als teken daarvan. Amen.

Voorbede
Dragen we de noden en de vragen van de mensen en van onszelf naar God, die barmhartig is en een God van Licht en vrede.
We bidden om licht voor allen die leven in het duister van oorlog en geweld. Voor allen die het duister van de oorlog ontvluchten en ontheemd zijn geraakt. Dat de wereld zich verantwoordelijk weet en hulp biedt. Dat er vrede wordt gesloten en dat bestanden worden gerespecteerd. Laat ons bidden.
We bidden om licht voor kwetsbare mensen in onze samenleving, voor alle kinderen en jongeren die afhankelijk zijn van jeugdhulp en jeugdbescherming. Dat zij gehoord en gezien worden en effectieve hulp krijgen. Laat ons bidden.
We bidden om licht voor alle hulpverleners die zich met hart en zich voor anderen inzetten – in de jeugdzorg, de ouderenzorg, de thuishulp, medisch en verzorgend personeel – dat zij door de hele samenleving ondersteund worden. Laat ons bidden.
We bidden voor licht op deze dag van het religieus leven voor allen die zich door geloften aan God en de naaste hebben toegewijd. Dat zij velen inspireren en dat jonge mensen geroepen worden tot dit leven. Laat ons bidden.
We bidden voor onszelf, dat wij het licht van deze kerk en dit uur meenemen naar huis en op onze beurt een bron van licht voor anderen mogen zijn. Laat ons bidden.

Parochie intenties
Barmhartige God, hoor ons gebed, laat dit gebed doordringen in uw huis van licht en vrede en wees uw volk nabij, op voorspraak van Maria, door Christus onze Heer.

Verkondiging 26 januari 2025 – derde zondag door het jaar

Lezingen
Nehemia 8, 2-4a.5-6.8-10
Psalm 19
1 Korinthe 12, 12-14, 27
Lucas 1, 1-4; 4, 14-21

Welkom
Deze zondag is enkele jaren geleden door de paus aangeduid als zondag voor het woord van God. De bedoeling is om na te denken over de vraag hoe we als gelovige katholieken omgaan met de Bijbel. We zullen niet snel de Bijbel van kaft tot kaft lezen, maar waarom niet eigenlijk. Dan kom je moeilijke en ook prachtige passages tegen die we lang niet allemaal op zondag tegenkomen. We lezen in de vieringen vrijwel het gehele evangelie, maar het Oude Testament lijkt toch eerder op een schatkamer die vooral gesloten blijft. Voelen we ons aangesproken door God? Beseffen we dat God via Jezus en de profeten tot ons spreekt, ons uitdaagt, en roept en een richting wijst?

Vandaag neemt de liturgie ons enerzijds mee naar het Joodse volk dat na de ballingschap het Oude Testament herontdekt en er ontroerd van wordt. En we gaan met Jezus naar de synagoge en we horen hoe hij de tekst op zichzelf betrekt. Morgen wordt herdacht dat tachtig jaar geleden Auschwitz bevrijd werd van de Nazi’s. We beseffen dat de Bijbel ons verbindt met het Joodse Volk. Zoals Paulus zegt: we zijn op hen geënt, we delen met hen de rijke traditie van het Eerste Testament. Laten we ons open stellen voor Gods aanwezigheid in zijn Woord.

Homilie
Broeders en zusters, vrienden van de Heer,
We zeggen na de lezingen keurig: “Woord van de Heer” of “Zo spreekt de Heer” en dan antwoordt u netjes: “Wij danken God”. Bij het evangelie maken we het nog bonter: we eren met kaarsen en soms wierook het evangelieboek. We gaan staan en we maken kruisjes op voorhoofd, lippen en hart. Tenminste, sommigen zie ik dat doen, u kunt dat allemaal doen. Het is symbool dat we het woord van God in ons hoofd, ons hart en op onze lippen willen hebben. Dus ik nodig u uit om dit voortaan ook te doen.

We zeggen dat de Bijbel het woord van God is. Toch is dat erg simpel: sommige woorden zijn ons dierbaarder dan andere. Sommige woorden willen we van harte navolgen, maar andere laten we liever links liggen. Sommige vinden we actueel voor vandaag, andere vinden we achterhaald. In de spiritualiteit wordt vaak wel gezegd dat juist die woorden van de Bijbel die je moeilijk te begrijpen of te accepteren vindt, een boodschap hebben waar je wat mee moet doen. Daar waar een woord van de Bijbel schuurt of verzet oproept, dan komt er een boodschap mee. We kunnen de Bijbel niet gebruiken als een snoepwinkel waar we alleen de lekkere snoepjes uit halen. In alle woorden schuilt de kracht van de Geest van God die leven geeft, die ons leven inhoudt geeft. We dienen wel te beseffen dat het Woord van God een dialoog is. Het is niet zo dat God spreekt en dat we alleen “amen” hoeven te zeggen. We mogen reageren, ook met vragen en twijfels. Wanneer we woorden te hard vinden, mogen we dat ook uitspreken. God spreekt en wij antwoorden.

Dat zit ook in de opbouw van onze liturgie. We bespraken dat afgelopen dinsdag in een avond met mensen van andere kerken in Zoetermeer: in de Bijbelverhalen spreekt God tot ons. In de preek volgt een bezinning op wat God zegt. Hoe kunnen we dat verstaan? Hoe kunnen we dat een plek geven in ons dagelijks leven? Na die bezinning spreken we ons vertrouwen uit met de woorden van de geloofsbelijdenis, dit jaar de 1700 jaar oude tekst van Nicea die, zoals we gehoord hebben op Constantinopel en Chalcedon is aan gevuld (ja we hebben wat geleerd afgelopen dinsdag). Na dat uitspreken van vertrouwen is er ruimte om terug te praten tot God en Hem onze gebeden en intenties voor te leggen.

Wat er in de liturgie gebeurt, kan ook gebeuren in ons leven. Maar als we nadenken over het gezag van de Bijbel, dienen we te beseffen dat de boodschap die in de woorden vervat ligt, een boodschap is die van God komt. We kunnen niet denken dat wij zelf heer en meester zijn over dat woord van God. Daarom is de gemeenschap van de kerk noodzakelijk om dieper na te denken over de betekenis van een woord van de Bijbel. Iemand die alleen de Bijbel gebruikt, kan er van alles uithalen. We hebben ook de traditie en de geloofsgemeenschap van de Kerk nodig, die ons helpen de woorden van de Bijbel te verstaan.

God roept ons. Dat is wel duidelijk. Maar waartoe? Sommigen tot priester, diaken of religieus, anderen om te trouwen en een gezin te stichten. Maar roeping heeft ook te maken met de invulling van je leven, je beroep, je vrijwilligerswerk en zelfs de manier waarop je met je tijd en met je geld omgaat. In ieder geval stellen we ons telkens de vraag: wat is het dat God mij vandaag voorhoudt? Ik ben altijd geraakt door het verhaal uit de eerste lezing waar de mensen geëmotioneerd raken bij de voorlezing door de priester Ezra van de oude boeken van Mozes. Het is alsof je na een lange stilte van iemand die vertrokken is, weer een levensteken ontvangt. Stel, je broer is geëmigreerd en pas jaren later hoor je hoe het hem is vergaan. Of een oude liefde die uit het oog verloren is, schrijft na jaren een uitgebreid verhaal over wat er met haar is gebeurd. Zou je dan niet ontroerd zijn? Gelukkig hoeven we niet jaren te wachten op Bijbelverhalen. Ieder week krijgen we weer als het ware een brief van God en van Jezus. Maar omdat het zo moeilijk is om God te ervaren, is zo’n brief in het evangelie kostbaar en ontroerend. God wil op die manier de afstand overbruggen. Laten we dus steeds ons hart openen voor Gods boodschap die in de verhalen naar ons toekomt. Amen

Extra voorbede
We bidden voor allen die deze dagen de bevrijding herdenken van het concentratiekamp Auschwitz van de nazi’s. Hiermee kwam een einde aan een verschrikkelijk lijden op een plek waar meer dan een miljoen mensen vermoord zijn, kinderen, vrouwen, mannen, ouderen, Joden, Roma en Sinti. We gedenken de doden en de nabestaanden. Dat de herinnering aan die vervolging voor ons een opdracht is om waakzaam te zijn voor onze democratie. Laat ons bidden.

Verkondiging 19 januari 2025 – tweede zondag door het jaar

Lezingen
Jesaja 60, 1-5
Psalm 96
1 Korinthe 12, 4-11
Johannes 2, 1-12

Welkom
De bruiloft van Kana spreekt tot de verbeelding vanwege de overvloed aan wijn. Het verhaal gaat desalniettemin over geloof en niet over wijn. De boodschap van het verhaal is dat leven uit geloof is als een feestelijke bruiloft. Wie niet gelooft, kan nog zoveel wijn tot zich nemen, maar zal niet proeven wat de kern van het leven is. We zien in de wereld vele groepen mensen die geen wijn meer hebben. En dat komt niet omdat ze te weinig boodschappen hebben gedaan, maar omdat door de omstandigheden hun de vreugde van het leven ontnomen is.

Deze week is de week van gebed voor de eenheid. Vroeger heette deze “De week van gebed voor eenheid van de christenen”, maar christenen dienen niet alleen met zichzelf bezig te zijn, maar met de wereld, waar Gods koninkrijk verkondigd en gevestigd wordt. Dat is een koninkrijk van eenheid. De eenheid van kerken en christenen dient de eenheid van de mensheid en de wereld. We bidden op de eerste plaats voor eenheid in Gaza en Israël, eenheid van twee volken die vooral leven met haat en woede, maar we bidden voor een eenheid van hart voor alle mensen die getroffen zijn door de dood van dierbaren Laat deze ochtend een ochtend van gebed zijn voor alle slachtoffers van oorlogsgeweld, voor gijzelaars, ontheemden, vluchtelingen en gewonden.

Homilie
Broeders en zusters, vrienden van de Heer,
Voor de bruiloftsgasten in Kana lijkt het gemakkelijk om te geloven in Jezus. Het feest dat in het water dreigde te vallen, wordt gered door de nieuwe wijn die op de tafels verschijnt. De overvloed van wijn en zelfs van deze goede, de beste wijn verbaast de tafelmeester. Een ceremoniemeester houdt niet van verrassingen, maar deze maakt hem wel heel erg blij. Het bruidspaar zal niet minder verbaasd hebben gestaan door deze wonderlijke oplossing van het probleem. Het verhaal is de regio rondgegaan en de naam van Jezus als wonderdoener is gevestigd. Tot op de dag van vandaag is de plek en de locatie bekend en er komen nog steeds bruidsparen naar Kana om te bidden voor een overvloed van liefde in hun huwelijksleven.

Toch is het niet zo simpel. Geloof is nooit vanzelfsprekend. En geloof dat bewijzen nodig heeft, is eigenlijk failliet. Wat is de bron van ons geloven? Het geloof in ons verhaal van vandaag begin met de interventie van Maria. Zij ziet het probleem van de mensen en ze wijst Jezus op het probleem. Jezus lijkt haar af te wijzen, maar Maria begrijpt wat Hij bedoelt en zij bemoedigt daarom de bedienden om toch vooral op Jezus te letten en zijn woorden ter harte te nemen en zo geschiedt het. Het wonder gebeurt niet in de spotlights van de feestzaal maar in de beslotenheid en bescheidenheid van de keuken. Het wonder geschiedt doordat de dienaren de woorden van Jezus ter harte nemen. Cruciaal in het verhaal is dus het geloof van de bedienden. Zij staan in de schaduw van het verhaal, maar zij zijn als het ware de instrumenten van Gods genade, die werkzaam is in Jezus.

In een wereld die bol staat van grote woorden, van borstklopperij en van politici die zeggen dat zij het beste beleid ooit zullen gaan realiseren, klinkt de stem van het evangelie als machteloos. We zijn in een wereld terecht gekomen die alleen maar leeft van harde, kille feiten. De wereld lijkt geleid door mensen van macht en geld, die de wereld denken te manipuleren. Menselijke relaties lijken te zijn gebouwd op politiek en economie. Mensen worden aangesproken op hun politieke steun aan personen en partijen. Of mensen worden aangesproken op hun rol als consument of werknemer of werkgever. Het vertrouwen in de economie wordt maandelijks gemeten en het vertrouwen van de burger in de politiek is een barometer die duidelijk moet maken hoe goed of hoe slecht het gaat met onze samenleving.

Jesaja spreekt een andere taal. Voor hem hangt de kwaliteit van de samenleving af van het verbond tussen God en mensen. De woorden die God tot de mens spreekt, komen van een heel andere wereld: mijn welbehagen, mijn geliefde bruid. De relatie tussen God en mensen is gebaseerd op verlangen. Verlangen over en weer, verlangen van God naar de mens en van de mens naar God. In de spiritualiteit is dat de geschiedenis ingegaan als bruidsmystiek. Jezus maakt dat verlangen ook wakker bij de dienaren. Zij willen natuurlijk dat de bruiloft een mooi en geslaagd feest wordt. Zij geloven in de woorden van die wonderlijke gast uit Nazareth. Zij spelen een sleutelrol in het verhaal, zonder dat iemand hen kent. Zij weten zich gezien en gekozen door God.

Wij zijn geroepen diezelfde rol te spelen in onze wereld: de dienaren die de woorden van Jezus in praktijk brengen en de weg wijzen naar geluk in overvloed. Het gaat er ons ook niet om dat we op de voorgrond treden met dezelfde taal als de grote leiders van de wereld hanteren. In deze week van gebed voor eenheid mogen we met alle christenen in de wereld beseffen dat de onzichtbare kracht van Gods liefde de wereld in de juiste richting houdt. Laten wij als de dienaren van Kana de onzichtbare instrumenten zijn van Gods genade voor de wereld. Moge het vertrouwen dat die genade ondanks alles werkzaam is, ons bemoedigen. Amen

Voorbede
Pastor: keren we ons tot God om onze intenties bij Hem te brengen.

Lector: voor de mensen die leven met tekort, tekorten aan eten en drinken, tekort aan een veilig huis, een tekort aan liefde. Dat mensen op staan om hen te hulp te komen om hun noden te lenigen. Laat ons bidden.

Lector: voor de christenen en de kerken, dat zij wegen zoeken van de eenheid waar Christus voor gebeden heeft. Dat hun gezamenlijk getuigenis het Koninkrijk van vrede kan tonen dat Jezus verkondigd heeft. Laat ons bidden.

Lector: voor de mensen in Gaza, dat er nu daadwerkelijk een einde komt aan de gevechten, dat de gijzelaars vrij komen en dat er een serieus begin kan worden gemaakt met de wederopbouw en dat wegen kunnen worden gevonden van verzoening. Laat ons bidden.

Lector: Voor internationale hulpverleners, om uithoudingsvermogen, om creativiteit, dat hun hulp daadwerkelijk mensen weer tot leven kunnen brengen en dat hun werk zij een bron zal zijn van geluk en vrede. Laat ons bidden.

Parochie-intenties

Slotgebed:
Pastor: Barmhartige God, hoor ons gebed en wees ons nabij en draag de mensen in nood in uw oneindige liefde en vrede op voorspraak van Onze Lieve Vrouw van Palestina door Christus onze Heer. Amen<