LogoAdVanDerHelm

kaarsjes

Verkondiging 12 januari 2025 – Doop van de Heer

Lezingen
Jesaja 40, 1-5.9-11
Psalm 104
Titus 2, 11-14; 3, 4-7
Lucas 3, 15-16.21-22

Welkom
Vandaag vieren we de doop van de Heer en daarmee ook onze eigen doop. Door het water heen gaan betekent een nieuw land betreden. De meesten van ons zijn als kind gedoopt en die overgang hebben we dus niet bewust gemaakt. Daarom zijn we ieder jaar zo blij met volwassenen die zich laten dopen: zij maken ons duidelijk wat die keuze voor de wereld van God betekent. Vandaag helpt de besprenkeling ons om van die wereld van God bewust te zijn en te beseffen dat wij burgers zijn van de wereld van God en niet echt van deze wereld.

Laten we bidden dat Gods zegen over het water neerdaalt.

Almachtige eeuwige God,
het is uw wil dat het water,
bron van leven en middel tot reiniging,
ook de ziel van de mens zuivert en hem eeuwig leven schenkt.
Wij bidden U, Heer:
zegen + dit water,
waardoor wij gesterkt willen worden op deze dag die Gij hebt gemaakt.
Laat door dit water opnieuw in ons de bron opwellen van uw genade
en laat ons gevrijwaard blijven van alle kwaad naar lichaam en geest,
zodat wij, zuiver van hart, tot U kunnen naderen
en waardig zijn uw heilsgaven te ontvangen.
Door Christus onze Heer. Allen: Amen.

Besprenkeling

Moge de almachtige God ons reinigen van zonden en ons,
door de viering van de eucharistie,
waardig maken eens aan te zitten aan zijn tafel in het koninkrijk.
Allen: Amen.
Eer aan God

Homilie
Broeders en zusters, vrienden van de Heer,
Ik vraag me af of de omstanders die bij Johannes de Doper en Jezus getuigen waren van de doop, ook de open hemel hebben gezien en de stem hebben gehoord. Zij zijn vol verwachting naar Johannes de Doper gekomen en hebben hoge verwachtingen van hem. Zal hij de vervulling van de beloften der profeten zijn? Alle blikken zijn dus gericht op Johannes en niet op Jezus, die nog onbekend is. De doop zelf van Jezus wordt bij Lucas niet eens verteld. Het verhaal vertelt wel wat er met Jezus gebeurt op het moment dat Hij door het water is gegaan. Het vertelt niet het effect op de omstanders. Het lijkt alsof hun die geopende hemel en ook de stem totaal ontgaan zijn, maar voor Jezus is de hemel wel open gegaan. Na deze ervaring trekt Jezus vervuld van de Heilige Geest, zoals er staat, weg en bezint zich veertig dagen in de woestijn op zijn opdracht. Het moet dus een enorme ervaring zijn geweest die Jezus hier is overkomen.

Wat betekent het dat de hemel open gaat? Het profetische begrip hemel is anders dan dat even de wolken verdwijnen en de zon gaat schijnen. In de kunst wordt het vaak zo wel verbeeld en dat is begrijpelijk. Het verbeeldt dat er een nieuwe wereld opengaat: het licht van de zon laat de wereld op een andere manier zien. Is het u wel eens overkomen? Dat er ineens een nieuwe wereld voor u open gaat?

Op dit moment lees ik het heruitgegeven boek van Anton van Duinkerken Brabantse herinneringen. Hij vertelt dat hij op het kleinseminarie een zwaar regime kent: strikte scheiding tussen de klassen, een duidelijke orde van de dag en van de wereld waarin hij wordt opgevoed. Een ordening die hij niet onderdrukkend vindt, maar de geslotenheid wel zeer beperkend. De schrijver ontsnapt aan de gymlessen van school om stiekem uit andermans boeken te lezen. Hij ontdekt op een gestolen moment de werken van Racine. Hij is verrukt: er gaat een wereld voor hem open zonder grenzen, een wereld van verbeelding, een wereld van creativiteit, een wereld waarin de diepere betekenis van de dingen en van de gebeurtenissen geopenbaard worden. Het wordt voor hem een keerpunt in zijn leven; Hier wordt de latere schrijver geboren die uiteindelijk een andere weg kiest dan van het seminarie. Maar het is voor hem wel de weg van het geloof, die voor hem samensmelt met deze hemel, die voor hem geopend wordt door het lezen van poëzie en literatuur.

Ik herken die openbaring in mijn ontdekking van de theologie en het lezen van de Bijbel. Ook voor mij is daarin een nieuwe hemel open gegaan. Keurig opgevoed in het klassieke stramien van geloof en kerk, ging er bij het lezen en bestuderen van de Bijbel een nieuwe wereld open. Het is alsof ik een ander uitgangspunt heb gekregen. Het is niet zozeer een keuze, maar eerder iets dat me overkomen is, wat me geschonken is, dat ineens in het beluisteren van de Bijbel een andere stem doorklinkt. Is dat vergelijkbaar met de stem die Jezus hoort bij zijn doop in de Jordaan? Een stem die vaker klinkt in het leven van Jezus, die innerlijke stem die zijn leven verandert? Ik zie het ook terug bij Bodar die geëmotioneerd wordt wanneer hij over God begint te spreken. Ook hij spreekt van die andere voor hem geopende hemel, een werkelijkheid waar de profeten vanuit het perspectief van God vertellen over de huidige wereld en de toekomst van de wereld.

Onze doop vertelt ook van die andere hemel. Onze doop herinnert ons eraan dat wij ook met die andere blik naar de wereld kijken. We nemen niet de blik over van de machthebbers, en de mensen van het grote geld die graag de politiek en de geschiedenis naar hun hand willen zetten. Wij zijn geen burgers van hun staat en van hun samenleving, maar van de wereld van de profeten die de boodschap verkondigen dat het uiteindelijk Gods hemel zal zijn die de wereld bepaalt. We laten ons niet meenemen door de kortzichtigheid van de wereldleiders van vandaag. Ons doopsel maakt ons tot mensen die al burger zijn van die andere wereld, dat Koninkrijk dat Jezus verkondigd heeft. Door het doopsel is dat Koninkrijk aan ons geschonken. Hebben we de moed om volgens dat Koninkrijk te leven, te spreken en te handelen? De omstanders, ook onze omstanders zien die hemel niet en we kunnen dat niet zomaar uitleggen. Op de eerste plaats is het essentieel dat we zelf van ons doopsel bewust zijn en dat we burgers zijn van die hemel die voor Jezus en voor ons open is gegaan. Laten we leven vanuit die open hemel in plaats vanuit een gesloten wereld. Amen