Verkondiging 2 november 2023, Allerzielen

Woord van welkom

Welkom op deze donkere en gure avond. De natuur laat zich niet van haar vriendelijkste kant zien. Het hoort bij het seizoen. En als je een mooi en veilig huis hebt, hoef je niet aan dat slechte weer te denken. Maar soms moet je wel naar buiten en dan moet je het slechte weer trotseren. Zo is het in ons leven ook. Er is veel dat goed en mooi is in ons leven. De liefde voor elkaar, de hulp die we elkaar betonen. Dan is het leven goed en overvloedig en kunnen we dankbaar zijn, maar soms voelen we dat het leven donkere kanten heeft en soms komt het heel dichtbij.

De dood waarmee we geconfronteerd worden in ons leven is een harde grens waar we niet aan ontkomen. Soms kunnen we er vrede mee hebben omdat een leven naar menselijke maatstaven voltooid is. Soms is het leven te zwaar en te moeizaam geworden en is de dood ook een bevrijding, maar soms is de dood als een inbreker waar je niet op bent voorbereid. Een ongenode gast die de duisternis en de kilheid van de dood binnen brengt.

Als we de lijst namen van dit jaar zien, bedenken we dat iedere naam een mensenleven is, uniek, met een eigen geschiedenis, met een eigen verhaal en een eigen familie en vriendenkring. We noemen straks hun namen om hen niet te vergeten. Laten we gaan staan om in stilte onze dierbaren en alle doden te gedenken.

Homilie
Broeders en zusters, vrienden van de Heer,
De scheiding die de dood met zich meebrengt, is een scherpe breuk in ons leven. Een dierbare verdwijnt uit ons dagelijkse leven. De vanzelfsprekende aanwezigheid van een partner, een ouder of een kind valt weg en dat laat een enorme leegte achter. Naarmate de tijd verstrijkt kan deze leegte nog scherper worden: het definitieve karakter wordt steeds duidelijker. De rouwperiode waar je in verkeert, duurt vaak langer dan je lief is. Terwijl je in het begin nog kunt denken dat iemand nog terug gaat komen, besef je na verloop van tijd dat het leven van die ander echt voorbij is. Het verdriet dat er altijd wel ergens is, kan op onverwachte momenten aan de oppervlakte komen.

Deze dag van Allerzielen is een bijzondere dag van bezinning op de vraag: hoe zijn we met elkaar verbonden over de grens van de dood heen? Het verhaal van de dood van Jezus aan het kruis betekende voor de leerlingen een drama. In plaats van een keerpunt in de geschiedenis van Israël werd het een debacle. Alles leek voorbij. Maar in de gemeenschap die zij vasthielden met elkaar, bleven de woorden van Jezus klinken en die woorden waren meer dan woorden van troost. Het was alsof Jezus nog steeds tot hen sprak. De leerlingen herhaalden het laatste gebaar van Jezus vóór zijn sterven: het delen van Brood en Wijn. “Doe dit tot mijn gedachtenis.” Ook dit was meer dan een vrome herinnering. In plaats van leegte en scheiding, kwam er een besef van aanwezigheid en verbondenheid.

De wereld van God is immers groter dan die van onszelf. De wereld van God omvat heel de schepping. Vanaf de oorsprong tot aan de voltooiing. Als wij onze dierbaren aan de aarde of het vuur hebben toevertrouwd, zijn ze niet verdwenen, maar blijven ze deel van Gods schepping. Deze schepping omvat immers niet alleen het zichtbare, niet alleen deze wereld waarin wij leven, maar ook de onzichtbare wereld, de wereld van de krachten en machten en heerschappijen, de engelen en de heiligen. De hele geestelijke wereld is ook door Gods geschapen. Een onze geest heeft daar ook een plek.

Leven is in het evangelie meer dan ademhalen en hersenactiviteit hebben. Leven is vertrouwen op de Heer Jezus, leven vanuit zijn Woord en zijn Sacrament. Leven vanuit de Geest geeft ruimte voor de aanwezigheid van Gods wereld in ons leven. Dat overstijgt ons bestaan hier en nu. Als we zeggen dat de gestorvenen in Gods liefde zijn, betekent dit dat die onbegrensde wereld ook onze wereld is. Naast het verdriet van het gemis komt er dan ook ruimte voor verbondenheid. Zij die bij God zijn, zijn ook nog steeds bij ons, maar op een andere meer geestelijke manier. Als we bidden, een kaars ontsteken of als we de eucharistie vieren, kunnen we die aanwezigheid ervaren; dan staan we open voor hun aanwezigheid in die wereld van God. Mogen we op deze dag van Allerzielen Gods nabijheid ervaren en daarmee ook de nabijheid vanaf onze dierbaren die in Gods vrede verblijven. Moge dat ons troosten. Amen