Verkondiging 29 oktober 2023, dertigste zondag door het jaar

Lezingen
Exodus 22, 20-26
Psalm 18
1 Thessalonicenzen 1, 5c-10
Mattheüs 22, 34-40

Woord van welkom
Welkom in dit huis van God en mensen,
Het is moeilijk om hier in vrede bij elkaar te zijn met de beelden die we krijgen uit het Heilig Land. Het lijkt niet alleen een wedstrijd te zijn met wapens, maar ook met beelden: wie kan de meest verschrikkelijke beelden tonen? Het is een strijd die op meerdere fronten wordt gevoerd. Het zijn steeds weer gewone mensen, kinderen en ouderen, onschuldigen die hier de hoogste prijs betalen.

We kijken als leerlingen van Jezus naar het kruis van Christus.
Dat kruis vertelt ons van opstanding. Gods liefde zal sterker zijn.
We geloven dat de doden in Gods vrede geborgen zijn.
We geloven dat het verlangen naar vrede niet zal stoppen.

Laten we in stilte al de slachtoffers bij God aanbevelen.

Homilie
Broeders en zusters, vrienden van de Heer,
De enige katholieke parochie in Gaza is gewijd aan de heilige Familie. Er zijn zusters aan verbonden en een pastoor, Gabriel Romanelli, priester afkomstig uit Argentinië. Er zijn in Gaza ook enkele christenen van de orthodoxe kerk. Hun kerken en kloosters zijn plekken geworden om te schuilen. Al honderden mensen zijn daar nu verzameld om veilig te zijn voor de bombardementen. Naast de parochianen zijn er ook moslims die hun toevlucht bij de parochiegebouwen hebben gezocht. Maar het is de vraag of de heilige status gerespecteerd zal worden. Noch de strijders van Hamas noch de soldaten zullen daar veel aandacht, laat staan respect voor hebben.

De Heilige Familie is een bijzondere titel voor deze parochie in een land dat verscheurd wordt door een strijd die al decennia duurt. De term ‘familie’ staat voor degenen die ons het meest nabij zijn. Je kiest je familie meestal niet uit: die is er voor je. Het is een kostbare band en als je die je leven lang kunt koesteren, dan is dat een sterk fundament. Weinig is zo pijnlijk als verbroken familiebanden, familierelaties die niet meer hersteld worden.

Maar met de Heilige Familie is er iets bijzonders aan de hand. Het is niet zomaar een natuurlijke band van ouders en een kind. Belangrijker dan de bloedband die deze drie mensen verbindt, is de band van Gods belofte, de band van geloof. Daardoor worden deze drie mensen bij elkaar gehouden.

Christus zelf is het Woord van God. Hij is het gelaat van de eeuwige God. In Hem spreekt God tot Maria en Jozef, tot het Joodse volk en tot ons allemaal. Als wij de lezingen horen van het evangelie, in de liturgie of daarbuiten als we zelf het evangelie ter hand nemen, dan spreekt God tot ons. Als Hij zegt zoals vandaag in het evangelie: “Het grootste gebod is God liefhebben en de naaste als jezelf”, dan is dat meteen ook een levensopdracht die Jezus ons meegeeft. Zijn woorden zijn niet zomaar krantenberichten of verhalen over derden. Het zijn levende woorden die ons in beweging brengen. En de beweging van het evangelie is de weg naar de naaste, die ook de weg naar God is en tegelijk ook de weg naar je zelf, je eigen binnenkant. Door die weg word je zelf wie je bent: een naaste voor de ander.

Bij Maria komt door Gods woord ruimte om God te ontvangen, om zelf het Levende Woord dat van God komt, voort te brengen. God is geen vreemde voor haar, maar Hij is de bron van leven voor haar zelf. Dat Woord geeft haar een nieuwe identiteit: zij wordt door dat Woord tot Moeder van God gemaakt, herschapen tot Moeder van God, tot Moeder van de Kerk, tot moeder van ons allen. Door haar jawoord wordt Gods redding voor ons allen bereikbaar.

Jozef lijkt er met de haren bij gesleept: hij en Maria zijn niet getrouwd en zij is toch zwanger. Hoe is dat te begrijpen en te aanvaarden? Maar Jozef is rechtvaardig en wil haar niet beschadigen. Op aansporen van Gods Woord, gaat hij voor haar zorgen en laat hij haar niet alleen.

Zo is de Heilige Familie een eenheid die door Gods Woord bijeengebracht is en bijeengehouden wordt. De Heilige Familie is symbool van de gehele mensheid. Ook de mensheid wordt door Gods Woord tot leven geroepen, de mensheid wordt bijeengebracht en bijeengehouden.

Telkens weer laaien geweld en haat op, die mensen verdelen en uit elkaar slaan. We zien dat nu in het Heilig Land. Toch hebben Joden, christenen en moslims in veel tijden en in veel gebieden in vrede met elkaar geleefd. Zo af en toe komen er nog steeds voorbeelden tot ons van dorpen en gemeenschappen ook in Israël waar deze drie groepen in harmonie samen leven. Het conflict dat we zien is geen religieus conflict: het is een politieke strijd, een machtsstrijd, een vicieuze cirkel van haat en geweld. Het kan alleen doorbroken worden als mensen beseffen dat zij tot die ene mensenfamilie behoren. Het drietal van de heilige familie draagt de uitnodiging dat wij ons allen aansluiten bij deze heilige familie. Dat is de betekenis van ons doopsel, dat vieren we in de eucharistie die de eenheid van heel de mensheid symboliseert.

Laten we dus met trots zeggen dat wij tot de heilige familie behoren. Heilige Familie als andere naam voor onze geloofsgemeenschap, voor onze kerk. Laten we in solidariteit met de christenen van Gaza en allen die bij hen hun toevlucht zoeken, uitspreken: wij horen bij die heilige familie. Wij bidden voor die parochie en de mensen die er schuilen. Moge Gods Geest vaardig worden over de leiders van de volken om die familie te herstellen. Amen.

Bidden we voor de parochie van de Heilige Familie in Gaza en voor allen die er hun toevlucht zoeken. Dat zij een teken van hoop zijn. Dat zij hun geloof niet verliezen en de liefde kunnen vasthouden als bron van leven,. Dat zij zich gedragen weten door ons gebed. Bidden we om vrede voor het gehele Heilig Land en Jeruzalem. Laat ons bidden.