Verkondiging 4 juni 2023, Hoogfeest heilige Drie-eenheid

Lezingen
Exodus 34, 4b-6, 8-9
Daniël 3
2 Korinthe 13, 11-13
Johannes 3, 16-18

Woord van welkom
Welkom bij deze zonnige zondag na Pinksteren. We vieren de Drie-eenheid. Verwacht vandaag geen theologische uitleg, maar een pleidooi om ons geloof te zien als een bron van eenheid en vrede. Er zijn vele beelden van God, maar ons geloof brengt dat alles samen in drie woorden, Vader, Zoon en Geest, niet om alle andere woorden af te wijzen of uit te sluiten, maar juist om de veelheid te omvatten. Laten we onze verdeelde samenleving en wereld van onrust en angst bezien vanuit ons geloof in de ene God die de bron van Liefde van alle mensen is. Als we uit die bron kunnen leven, zal het ons kunnen inspireren tot vrede. Laten we die vrede hier vieren met elkaar.

Homilie
Broeders en zusters, vrienden van de Heer,
Dé wereld bestaat niet. De wereld bestaat uit vele werelden. Ieder mens leeft een beetje in zijn of haar eigen wereld. In coronatijd noemden we dat een bubbel. Binnen die bubbel zie je je bekenden en vrienden. Binnen die bubbel kun je vrij bewegen en weet je je veilig. Zo creëren we voortdurend onze eigen veilige wereld. Door onze meningen, door onze activiteiten, door onze relaties en vriendschappen leven we in die wereld waar we soms iemand nieuw toelaten. De een doet dat gemakkelijker dan de ander. Voor de een is die wereld meer gesloten dan voor de ander.

Er zijn gemeenschappen die daar boven uit een grotere gemeenschap creëren: verenigingen en bewegingen, mensen die zich verzamelen rond idealen en meningen. Ze leveren gezamenlijke inspanningen om doelen te bereiken of simpelweg voor tijdverdrijf zoals sport, muziek of toneel. Zo behoren we allemaal tot verschillende werelden. Maar het gaat nog een stap verder. We creëren met elkaar ook een natie, een land en ook internationale verbanden.

Zo is ook de kerk een verband dat we met elkaar overeind houden en onderhouden, omdat we met elkaar het geloof delen dat God de mens als goed geschapen heeft met de opdracht om elkaar lief te hebben en op die basis de wereld in te richten. We geloven dat we niet zelf aan de oorsprong van die kerk staan, maar dat we geroepen worden om aan een goddelijke boodschap vorm te geven. Het probleem is dat we ook in de kerk van Christus verschillende werelden zien, verschillende kerken en kerkjes. Pijnlijk als we ons één van de laatste woorden van Jezus herinneren: dat zij allen één zijn.

Vandaag vieren we dat boven al die werelden uit, ook die kerkelijke werelden, een bron van eenheid bestaat die wij God noemen. Het is een eenheid die diverse relaties omvat. God is immers Vader, Zoon en Geest. Grote woorden die we kennen uit onze menselijke werkelijkheid; in ieder geval vaders en zonen. We dienen voorzichtig te zijn omdat deze woorden eeuwige en alomvattende categorieën zijn. We mogen die woorden niet gelijk stellen met onze eigen beelden en ervaringen van vaders en zonen. Je zult maar een akelige vader hebben of een opstandige zoon. Dan is het moeilijk om die woorden zomaar voor God te gebruiken. Bij het gebruik van die woorden dienen we te beseffen dat het theologische en geen menselijke begrippen zijn.

De Vader is de Schepper, de oorsprong, de bron. Uit Hem zijn wij allen voortgekomen. Deus caritas est: uit Liefde zijn we voortgekomen. Wij allen worden bemind door Degene die ons tot het bestaan gebracht heeft.

De Zoon is de Bevrijder, Hij is Degene die zijn eigen weg kiest en groeit in zijn roeping. Hij deelt de ontvangen Liefde met zijn leerlingen die Hij vrienden gaat noemen. Wij zijn die leerlingen, vrienden die Hem willen volgen.

De heilige Geest is Degene die ons verbindt met de Vader en de Zoon. Hij is als het ware de cirkel die ons opneemt in de verbondenheid met de Vader en Zoon. Denk aan de cirkel van de icoon van de Drie-eenheid van Roeblov: in die cirkel worden wij opgenomen en wordt ons leven voltooid.

De ene God is niet een God die een gesloten bolwerk bewoont in de hemel. Hij biedt de mensen een dynamische relatie waarin we groeien en onszelf ontwikkelen door onze roeping gestalte te geven, een roeping tot naastenliefde en gerechtigheid. In die ene God komt de veelheid van ons leven en onze werelden tot eenheid en harmonie. Niet een statische eenheid van stilstand. Hij is de ene bron die ons voortdurend voedt.

Laten we ons voeden? Laten we ons uit onze bubbel tot een grotere eenheid brengen? Als wij ons katholiek noemen, behorend tot de algemene christelijke kerk, betekent dit dat we geloven in de eenheid van de mensheid. Het woord katholiek begrepen in het perspectief van de drie-ene God betekent een verwijzing naar de eenheid van de mensheid. Zoals God één is met de diversiteit die in God bestaat, zijn we als kerk geroepen diezelfde eenheid te ervaren. Verschillen en tegenstellingen zijn er niet om de mensheid te verdelen en tot chaos te brengen, maar zijn er om in de eenheid rijkdom te brengen en dynamiek. We hebben geen angst voor die veelheid omdat het fundament één is. We vinden dat fundament in God.

Op dit hoogfeest van de Drie-eenheid spreken we ons vertrouwen uit dat alle verdeeldheid van mensen uiteindelijk eenheid en vrede vindt in God. Daardoor weten we dat onze eigen wereld tot de ene wereld van God behoort, die ons tot één mensheid samensmeedt. Moge we daarin troost en inspiratie vinden. Amen