Verkondiging 9 april 2023, Paaszondag
Lezingen
Handelingen 10, 34a.37-43
Psalm 118
Kolossenzen 3, 1-4
Johannes 20, 1-9
Woord van welkom Pasen
Christus is verrezen. Alleluia! Hij is waarlijk opgestaan. Alleluia!
Welkom op Paasmorgen. Het licht is doorgebroken. De duisternis die ons hart leek te regeren heeft plaats gemaakt voor het licht. Het leven ziet er op deze ochtend anders uit. Is de wereld veranderd? Enerzijds zeg ik: nee. De oorlog in Oekraïne gaat door, de honger waar kinderen van te lijden hebben, is nog niet weggenomen, de sociale en financiële ongelijkheid in onze eigen opgeruimde Nederlandse samenleving is er nog steeds. De stad van vrede - Jeruzalem – was de afgelopen dagen getuige van vreselijk geweld en er werden woorden van haat, wraak en vergelding gesproken, onderstreept door raketten van alle kanten.
Toch is het licht doorgebroken met de boodschap dat Hij niet dood is maar leeft! Wij worden daarvan getuigen gemaakt. Wij zijn getuigen van leven en we laten de wereld en onze samenleving niet over aan de krachten van de dood. Daartoe zijn vannacht geloofsleerlingen door doopsel en vormsel in de kerk opgenomen, daartoe hebben we vannacht onze eigen doopbeloften vernieuwd. Ook deze ochtend staan we stil bij de gave en de opdracht van de doop om getuige te zijn van het leven dat God geeft. Laten we staan om te bidden en besprenkeld te worden met het doopwater.
Homilie
Christus is verrezen! Alleluia
Broeders en zusters, vrienden van de Heer,
De geschiedenis van de mensheid wordt vaak bepaald door grenzen die getrokken worden. Allerlei grenzen bepalen ons leven. Dat zijn grenzen van landen en naties: er worden oorlogen gevoerd omdat leiders grenzen bijgesteld willen zien. Ze vinden die grenzen onrechtvaardig en belemmerend. Ze grijpen de wapens en steevast worden eenvoudige en kwetsbare mensen het zwaarst getroffen. Er worden gelukkig ook overeenkomsten gesloten en politieke unies opgericht die het belang van grenzen relativeren en samenwerking over grenzen heen organiseren. Dat vraagt visie en moed van leiders die over de waan van de dag heen kunnen kijken. Dat vraagt leiders die het eigen belang relativeren in het licht van wat het katholiek sociaal denken het algemeen belang noemt. Het algemeen belang is dat wat je eigenbelang overstijgt. Kun je over die grenzen heen kijken en zien wat verbindt? Dat dit laatste vruchtvaarder is dan het eerste hoef ik u niet uit te leggen, maar het is wel weerbarstiger en vraagt langere adem.
Wij lopen zelf in ons persoonlijk leven ook tegen grenzen aan: grenzen in talenten, grenzen in gezondheid, grenzen in vriendschappen en relaties. Er zijn perioden dat we het idee hebben dat alle mogelijkheden open liggen, maar we worden ook geconfronteerd met grenzen. Dat kan een harde confrontatie zijn en teleurstelling oproepen. Het vraagt veerkracht en onderlinge hulp om die grenzen te verwerken en te boven te komen.
Tegen grenzen zijn ook de leerlingen aangelopen: zij dachten dat met Jezus van Nazareth een wereld zonder grenzen zou zijn aangebroken. Zijn verkondiging ging gepaard met wonderlijke tekens van een andere wereld. Een wereld die Jezus het Koninkrijk der Hemelen noemde, het Koninkrijk van God. Hij had de kracht van geloof laten zien: oprecht geloof in plaats van het slaafs navolgen van wetten en voorschriften, maar een toewijding van het hart, toewijding aan God en aan de naaste. Dat visioen van een onbegrensde wereld en mensheid kwam tot een abrupt einde door de grens van Goede Vrijdag en de ondergang van Jezus aan het kruis. Het visioen van dat koninkrijk leek als een zeepbel te zijn uiteengespat: een illusie rijker! Duisternis leek de wereld weer opnieuw in zijn greep te krijgen.
De boodschap van vandaag vertelt ons het tegendeel: het koninkrijk is juist op het kruis gevestigd. De dood van Jezus heeft de komst van dat Koninkrijk ingeluid. Natuurlijk: de schok was groot om de geliefde Rabbi te zien sterven aan het kruis, maar het lege graf heeft getoond dat nu zelfs de grens van de dood is weggenomen. In het sterven van Jezus heeft de jonge kerk de profetie van Jesaja herkend en van psalm 118: “de steen die de bouwers hebben afgewezen, die is de hoeksteen geworden!”
Welke kracht is hier aan het werk geweest? Waardoor heeft deze Lijdende Dienaar de weg naar het leven gebaand? “Geen groter liefde dan Hij die zijn leven geeft voor zijn vrienden.” schrijft Johannes in zijn evangelie. En het is God zelf die dat leven heeft gegeven. Jezus als Zoon van God heeft zich de ware bondgenoot getoond die de weg van de mens is gegaan tot en met de dood. Het lege graf vertelt dat Hij te groot was voor de dood. De kracht van zijn liefde was sterker dan de kracht van de dood. Daarom heeft God hem hoog verheven en hem de naam gegeven die boven alle namen is. De grens tussen leven en dood heeft God door de liefde van Jezus teniet gedaan.
Petrus spreekt over de gevolgen van die nieuwe grenzeloosheid: de boodschap van Jezus mag niet beperkt worden tot een groep van uitverkorenen. De getuigen die Hem na Pasen als Verrezen Heer hebben ontmoeten, krijgen een opdracht mee om hem te verkondigen. Wij hier zijn de getuigen die Hem ontmoeten in zijn Woord en zijn Sacrament en zijn geroepen om Hem te verkondigen en mensen duidelijk te maken dat zij de kracht hebben om grenzen te overwinnen.
Paulus schrijft dat ook wij in het doopsel tot datzelfde leven van Jezus zijn opgewekt. Ook al lijken de grenzen nog aanwezig in ons leven: we weten door de boodschap van Pasen dat die grenzen geen macht meer over ons hebben. Ons leven is nu voor altijd geborgen in God. Dat helpt ons om getuige te zijn van de grenzeloosheid die ons geschonken is in de liefde van Christus.
Ik wens ons allen toe dat wanneer anderen ons grenzen proberen op te leggen of ons willen opsluiten binnen grenzen en hokjes, we getuigenis kunnen afleggen van ons geloof, dat ons leven meer is dan grenzen en categoriën, maar dat de verrezen Christus ons voor altijd heeft verbonden met de eeuwige liefde die ons leven vernieuwt.
In die zin wens ik u allen Zalig Pasen!
Amen