Verkondiging 21 augustus 2022, eenentwintigste zondag door het jaar

Lezingen
Jesaja 66, 18-21
Psalm 117
Hebreeën 12, 5-7.11-13
Lucas 13, 22-30

Welkom aan u allen
De deur van de kerk staat altijd ruim open voor mensen. We hebben de opdracht gastvrij te zijn, luisterend, ontvangend. Zet de deuren dus ruim open, van de kerk en van je hart. Volgens het evangelie vandaag kan zo’n ruime toegang wel eens het verkeerde signaal zijn: er mag van mensen wel wat gevraagd worden om het Koninkrijk binnen te gaan. Is dat niet tegenstrijdig? Het evangelie en het leven als christen is niet vrijblijvend: het vraagt een gastvrije houding, inzet, liefdadigheid.

Met de toegenomen spanningen in onze samenleving is het de vraag of we alert genoeg zijn om te zien waar mensen in de problemen komen en waar we kunnen helpen. Zijn we dat als kerk? Zijn wij dat als gelovigen? Wat weten we van de mensen om ons heen, hun moeilijkheden en tegenslagen? Laten we ons hart onderzoeken en ons afvragen of we onze eigen deuren openhouden voor anderen.

Homilie
Broeders en zusters, vrienden van de Heer
Jezus is onderweg naar Jeruzalem. Op verschillende plekken in het evangelie presenteert Hij zich uitdrukkelijk als pelgrim. Dat betekent dat Hij niet op weg is naar een geografische bestemming, maar dat deze bestemming vooral een geestelijk perspectief is. We weten dat de stad Jeruzalem hem niet zal verwelkomen: na het aanvankelijke enthousiasme van Palmzondag zullen alle deuren voor hem gesloten worden, tot en met de deuren van het leven: Jeruzalem wordt het toneel van zijn lijden en sterven. Jeruzalem wordt de plek waar ieders gezindheid duidelijk wordt: Farizeeën en Schriftgeleerden kiezen de kant van de Romeinen. De leerlingen blijven in verwarring achter. Een aantal vrouwen blijft wel trouw tot onder het kruis, met Johannes. En enkele leerlingen bewijzen Hem de laatste eer. De mooie woorden van Jezus blijken in Jeruzalem minder gemakkelijk na te volgen dan het in het lieflijke Galilea leek. Er blijft weinig over van zijn grote en brede beweging van het Koninkrijk van Liefde voor alle mensen. Het vraagt blijkbaar veel van leerlingen om de deuren daadwerkelijk open te houden. De deuren die Jezus heeft geopend voor verschoppelingen, uitgestotenen, bezetenen en armen worden door vele vijandige krachten weer gesloten. Wij houden in onze tijd en in onze samenleving ook van open en ruime deuren: gemak dient de mens, laagdrempelige toegang, automatische deuren: tekenen van gastvrijheid en van een sfeer waar mensen zich welkom weten. Dat is ook ons droombeeld van de kerk en van het koninkrijk Gods. Vandaag tempert Jezus die verwachting: het is een weerbarstige opdracht om die deuren open te houden.

De spanningen die we nu in de samenleving meemaken, rond stikstof, rond koopkracht, rond een falende overheid, brengen ons bij de vraag of we verantwoordelijk genoeg zijn voor de naaste. We dachten dat we onze samenleving goed hadden ingericht en dat iedereen een voldoende ruim netwerk van opvang had. Maar we moeten constateren dat dit niet zo is: mensen slapen op straat in de open lucht, mensen kunnen hun rekeningen niet betalen, jonge gezinnen hebben moeite om hun leven op te starten met een juiste woning en betaalbare opvang voor hun kinderen, ouderen zien op tegen het ouder worden en vragen zich af of er voldoende zorg zal zijn. Er zijn steeds meer deuren die dicht lijken te gaan. Het is een gewetensonderzoek waartoe Jezus ons vandaag oproept: welke deuren houden we voor de ander open?

De paradox van de lezingen van vandaag is dat in de profetie van Jesaja de glorie en de heerlijkheid van de Heer voor iedereen zichtbaar en bereikbaar lijkt te zijn, terwijl die openheid in het evangelie lijkt te verdwijnen: je moet er moeite voor doen om binnen te komen, een smalle deur die voor weinigen toegankelijk is. Wat is de sleutel om die tegenstelling te begrijpen? Wat wil Jezus nu: wil hij wel of niet dat vele mensen zijn Koninkrijk bereiken?

Het beeld van het Koninkrijk wordt hier bijgesteld: het is niet een toetreden tot een pretpark, of een vakantiepark. Het is een manier van leven die keuzes vraagt, een leven dat getekend wordt door de Geest van Christus. Als we voor anderen deuren willen openen, als we elkaar willen helpen om de weg naar geluk en vrede te vinden, zal dat slechts kunnen met gebruik van waarden als solidariteit, bescheidenheid en soberheid, een leven waar we gericht blijven op de naaste en niet alleen op ons eigen belang. Onze samenleving met open deuren staat onder druk en we kunnen niet slechts naar anderen wijzen om die deuren open te houden en problemen op te lossen.

Het doel van Jezus' prediking is dat Gods liefde voor iedereen bereikbaar is, maar Hij vraagt zijn leerlingen om in hun eigen leven van die liefde getuigenis af te leggen, in woord en daad, in overtuiging en in daadkracht. Het is aan ons om deuren te openen en ruimte te scheppen. Dat gaat niet vanzelf, maar dat is onze opdracht. In die zin is de poort voor ons als leerlingen smal, maar het is onze opdracht de deuren van Gods liefde open te houden. Amen.