Verkondiging zevende zondag van Pasen, 1 juni 2014

Lezingen
Handelingen 1, 12-14
1 Petrus 4, 13-16
Johannes 17, 1-11a

Woord van welkom
Op belangrijke momenten in zijn leven zoekt Jezus de kracht van het gebed: aan het begin van de weg na zijn doop, bij het kiezen van de apostelen en nu ook vlak voor het afscheid van zijn leerlingen en zijn aardse leven. In dat gebed wordt duidelijk wat Hem het meest dierbaar is. Gebed is ruimte maken voor wat je dierbaar is en beseffen wat de kern van je bestaan is.

De paus hamert voortdurend op dit gebed en voortduren vraagt hij mensen om te bidden met elkaar en voor elkaar en voor de vrede. Zelfs Abbas en Peres reizen af naar Rome volgende week om samen te bidden. Het is bijzonder dat de paus deze twee mannen tot deze reis heeft weten te verleiden. En wat betekent dat voor ons? Praten we veel over ons geloof, discussiëren we veel over ons geloof? Of is juist het gebed een belangrijk fundament voor ons leven als katholiek gelovige?

Homilie
Tegenover de verdeeldheid van de wereld staat de eenheid van God. In de afscheidsrede van Jezus en vooral in het gebed waarin we vandaag mogen delen, geeft Jezus de essentie van zijn leven en zijn verkondiging. Het kernwoord is eenheid. Dat is geen uniforme eenheid, waar ieder individu zijn eigenheid verliest, maar een eenheid die daarentegen ieder mens in staat stelt de persoonlijke keuzes te maken die nodig zijn en zo een eigen weg te vinden, waarover hij tot zijn geweten kan zeggen: dat is de weg die de Eeuwige van mij vraagt.

Deze eenheid staat in contrast met de verdeeldheid van de wereld. Deze term is in het evangelie van Johannes niet neutraal. Met “wereld” wordt hier vaak de materiële wereld bedoeld, Johannes gebruikt die als tegengesteld of in spanning met de wereld van de Geest, de wereld van God, de wereld waartoe de leerlingen van Jezus, het levende Woord van God, geroepen zijn. Johannes ziet krachten in deze wereld die de leerlingen uit elkaar drijven en elkaars tegenstanders maken. Johannes ziet de wereld van God beschadigd en gekwetst raken, telkens wanneer de leerlingen zich niet meer bewust zijn van hun verantwoordelijkheid voor de wereld van God en denken dat zij slechts vruchten van God kunnen plukken zonder iets van zichzelf te geven. Dan wint de wereld van de verdeeldheid het van de wereld van Gods eenheid.

Jezus probeert in zijn leven tegenstellingen te overwinnen en mensen bij elkaar te brengen en met elkaar te verbinden. Daartoe heeft Hij alles gegeven, tot en met zijn leven, opdat de wereld van het geschenk van de liefde van God kan leven en wij daarin kunnen delen en getuigen van die liefde kunnen zijn.

Het plan van paus Franciscus, om volgende week de presidenten Peres en Abbas bij elkaar te brengen in gebed omwille van de vrede in Jeruzalem, getuigt van diezelfde Geest en aanpak als die van Jezus. Hier zal nog geen directe oplossing komen, maar er kan wel een basis voor een oplossing worden gelegd. Het is een symbolische dag: het is dan Pinksteren. Joden en moslims hebben daar weinig boodschap aan, maar voor ons christenen is het een feestdag van een eenheid die boven menselijke verdeeldheid en onenigheid en onverstaanbaarheid uitgaat. Mensen die elkaar normaal gesproken niet kunnen verstaan, verstaan elkaar op die dag beter en ervaren die dag als een instrument in de handen van God en durven getuigen van de grote dingen die God in hun leven gedaan heeft.

Hier is ook een aanbeveling voor ons eigen leven. In ons gebed ligt een basis voor dezelfde soort eenheid en verbondenheid. Hoe vaak wordt ons leven of dat van mensen om ons heen verscheurd door onenigheid, ruzie en tegenslagen? Hoe kun je de noodzakelijke eenheid weer herstellen? Door gebed zegt Jezus. Het herstelt onze eenheid met God en langs die weg kan het ook onze verbinding met elkaar herstellen. Door het gebed met elkaar en voor elkaar groeit het verlangen om elkaar niet los te laten en oplossingen te vinden voor moeilijkheden. Te vaak wordt gebed als machteloze en dus zinloze activiteit afgedaan. Heb je niet iets dat effectiever is? Naast de vraag of het gebed God zal vermurwen en op andere gedachten zal brengen, is het belangrijker te kijken naar het effect van het gebed op onszelf: dat ons eigen hart weer open gaat, open voor de naaste, open voor de weg die God van ons vraagt, open voor andere mogelijkheden, een bevrijding uit vastzittende patronen en beelden. Wie echt durft bidden verandert de wereld! Wie echt durft bidden verandert de wereld van verdeeldheid in de Wereld van Gods eenheid.

De elf leerlingen zijn met Maria en de andere leerlingen in gebed met elkaar verbonden. Zij hebben dit nodig omdat hun leven catastrofaal veranderd was. Na de kruisdood van Christus en het onvoorstelbare verhaal van zijn opstanding is het hun echt niet meteen duidelijk wat hun toekomst is. Door gebed blijven ze één met God en met elkaar. Zolang ze dit hebben is er ruimte voor Gods Geest.

De kerken hebben dit te vaak verwaarloosd. Gelukkig zijn er nog veel plekken van gebed gebleven en zijn er nog veel mensen van gebed gebleven. Laten ook wij het weer opnieuw aanleren en oppakken, al bidden we maar voor onze dierbaren en voor de noden die we dagelijks over ons uitgestort krijgen. Laten we niet klagen over het slechte nieuws, maar laten we ervoor bidden. Laten we het komende Pinksterfeest dus ook aangrijpen voor gebed met de paus! Bidden we voor vrede in Jeruzalem en heel de wereld. Laten we door ons gebed de eenheid vasthouden en herstellen. Laat dat een teken zijn voor de wereld die vaak in verdeeldheid leeft, laten wij tonen dat we leven van en voor de eenheid en de vrede.

Amen